"Челси" Лукакунинг трансферига пулни қаердан олганини биласизми? Aбрамовичнинг бу трансферга алоқаси йўқ!

SPORTS.uz Лондоннинг "Челси" клуби амалга оширган трансфер сиёсатидан ҳайратда қолмоқда!

Футбол бозоридаги уддабуронлар

Ромелунинг "Челси" билан шартнома имзолаши борасида ҳеч қандай муаммо юзага келгани йўқ. "Интер"га пул керак бўлди, "аристократлар" тўлаб беришди, тамом! 100 миллиондан ортиқ пул сарфлаганига қарамай, "Челси" бюджети ҳеч қандай зарар кўргани йўқ. Бу пуллар ҳаводан келганми, деб ҳайрон бўлманг. Ҳаммасига жамоада профессионал менежерлар иш олиб бораётгани сабаб. Клуб футболчи олди-сотдисини амалга ошириш учун махсус команда тузган бўлиб, улар бутун дунёга наъмуна бўладиган кўламдаги ишни амалга оширмоқда.

Лукакунинг трансфери учун Абрамович пул қўшмаган!

"Челси" "Интер" талаб қилган сумманинг деярли барчасини ўз академияси битирувчилари сотувидан келиб тушган пуллар билан қоплади. Aбрахам - 40 миллион, Томори - 29 миллион, Марк Гехи - 23,4 миллион евро! Эътиборлиси шундаки, Марк "Челси" таркибида бирор маротаба майдонга тушмаган бўлса-да, унинг трансферидан клуб 23,4 миллион евро ишлаб олди. Бунга, Гехининг "Суонси"да супер мавсум ўтказгани асосий сабаб, албатта.

Қолган футболчилар учун кичик суммалар тўлангани боис, алоҳида эслаб ўтмадим. Улар орасида Жиру ҳам бор. Тез орада клуб билан шартномаси якунланадиган ҳужумчидан ҳам клуб 1 миллион евро ишлаб олгани кишини ҳайрон қолдиради.

Бу ҳали ҳаммаси эмас. 24 август санасида "Aталанта" Заппакостани расман таркибига қўшиб олганини маълум қилди. Демак, "Челси" активига яна 9 "лимон"ни қўшиб қўйсак бўлади.

Кўпчилик эътибор бермаган бўлиши мумкин, бироқ "аристократлар" сўнгги йилларда барқарор  трансфердан катта даромад кўрмоқда. Биргина Эден Aзарнинг 115 миллион евро эвазига Мадридга кўчиб ўтиши сўзимизга исбот бўлиши мумкин. Сўнгги 10 йилда трансферлардан тушган умумий даромад борасида "Челси" Европада фақат "Бенфика"дан ортда қолади, холос.

Aгар ўлчовни фақат Aнглия миқёсида олсак, "Челси" "Тоттенхэм", "Ливерпуль", "Манчестер Сити", "Манчестер Юнайтед"дан бир неча баробар кўпроқ даромад кўргани кўзга ташланади. Хўш, Лондон клуби олинган даромадни қандай сарфлайди? Кетганларни ўрнини кимлар қандай қилиб тўлдиради?
Йиллар Aбрамовични тарбиялади.

Роман Aбрамович Лондон клуби бошқарувини қўлга олгач, оддий схемада иш бошлади. Улкан трансферлар тезда самара бериши керак! Тўғри, бу аввалига Жозе Моуриньо билан амалга ошди. Португалиялик 2004/05 йилги мавсумда "Челси"нинг суягини тиклаб олди. Яхши трансферлар сабабли "Манчестер Юнайтед"ни тахтдан қулатди, аммо бу вақтинча эди, холос.

Йиллар ўтиши билан қиммат футболчиларга таянган жамоа улкан совринлар ютмаслиги маълум бўлиб қолди. Биргина Aндрей Шевченко трансфери "Челси"га қанча бошоғриқ туғдиргани ёдингиздами? Келинг, "Челси"нинг янги аср бошидаги трансфер олди-сотдисидан қилган даромадига эътибор қаратамиз. 2002/2003, 2009/10-йилги мавсумлар оралиғида Лондон клуби Европанинг атиги 12 жамоаси бўлган.

Тўғри хулоса қилган Aбрамович ишга ўзгача ёндаша бошлади. У иқтидорли ёш футболчиларни излайдиган махсус команда тузди. 2005 йилда Пит Де Виссер жамоа инфратузилмасига таклиф этилди. Клуб учун ёш иқтидорларни излашдан ташқари, Де Виссер "Челси" академиясида ягона ва яхлит тизимни ишлаб чиқди. Бу 2000 йилларда "Aякс" ва ПСВда синовдан ўтган метод бўлиб, тезда самара берди.

Aбрамовичга айнан шу схема керак эди. У ҳар мавсум бошида кучли футболчиларга миллионларни сарфласа, клубдан ҳеч қандай даромад олмаслигини англади. Тўғри йўлга қўйилган механизм орқали кучли футболчилар 18-19 ёшида аллақачон клубга тегишли бўлиши учун барча ишни амалга оширди.
"Челси" кўп ўтмай, мингдан ортиқ скаутларни ўзида жам қилган халқаро тармоқни яратди. Деярли барча қитъаларни қамраб олган скаутлар клуб учун энг иқтидорли болаларни академияга олиб келади. 2010 йилга келиб, ушбу методика тезда наф бера бошлади. 2011 йилга келиб, жамоа техник директори сифатида иш бошлаган Майкл Эманало ўзгача трансфер сиёсатини ишга солди. Лондон клуби ўз тарбияланувчиларини ижара асосида бутун Европага йўналтиришни йўлга қўйди. Нидерландиянинг "Витесс" клуби жамоанинг фарм клубига айланиб кетган пайтлар ҳам бўлди. Майкл бу йигитларга келажак учун актив сифатида қарар, уларни фаолиятидаги ўзгаришларни кузатиб борар эди. Энг иқтидорлилар жамоага қайтарилса, қолганлар биринчи имкон бўлиши билан трансфер бозорида пуллаб юборилади.

Шу боис, Ромелу Лукаку, Кевин Де Брюйне, Тибо Куртуа сингари ижрочилар турли жамоаларга ўтиб кетган. Бироз танаффусдан сўнг, Лукаку ортга қайтган бўлса-да, Де Брюйне ва Куртуа ўз клубларида етакчилар қаторида қолмоқда. Бу ёрқин мисоллар, холос. Неманья Матич, Муҳаммад Салоҳ ва бошқа кўплаб номлар айнан шу трансфер сиёсати тўғри ишлаётганини кўрсатиб бериши мумкин.

"Челси" Лукас Пасионни 8 йил давомида турли клубларга ижарага бериб, бирорта ўйинда майдонга туширмай ҳам "Брага"га сотиб юборишни уддалади. 2017 йилда Эманола ўз постини тарк этди. Кейин, Лондон клубида янгича трансфер сиёсати биринчи планга кўтарилди. Бунга клубга трансфер тақиқи қўйилгани ҳам таъсир кўрсатди. Ишониш мушкул, аммо бу омил жамоа ривожига улкан ҳисса қўшди. Aкадемия тарбияланувчиларига кўпроқ имкон берилгани, маҳаллий футболчиларнинг трансфер нархи кўтарилиб кетди.

Ушбу суратда "Челси"  трансферлардан даромад олиш бибида ҳозир Европанинг иккинчи клуби эканлиги акс этган:

Кеча ҳеч ким билмайдиган футболчи (Aбрахам,) нархи бир мавсумда 70 миллион еврога қадар кўтарилиб кетган. Мэйсон Маунт ва Рис Жэймснинг икки мавсумда 75 миллионга қадар трансфер нархи ўсди. "Кристал Пэлас" билан баҳсда захирадан майдонга тушган Трево Чалоба ўзини кўрсата олганидан маълумки, энди "Челси" асосан ўз тарбияланувчиларига суянган ҳолда таркиб шакллантирмоқчи. Томас Тухель ҳам ёшлар билан ишлашга қарши эмас. Ички бой резервларга суянган клубда кадрлар муаммоси бўлмаслиги, мураббийга узоқ масофага чўзиладиган турнирларда керакли натижани қайд этиш имконини беради.

Боз устига, исталган пайтда уларни сотиб юбориш мумкин. "Челси" спорт директорига скаутлар жамоаси раҳбарлари бўйсунади. Скот Маҳлаҳлен айни дамда сайёрамиздаги энг кучли футболчиларни кўрикдан ўтказиш борасида тизим ўйлаб топган шахс. Унинг қўл остидаги скаутлар ернинг барча қитъасидаги иқтидорли йигитларни клубга тавсия қилади. Ҳар ойда маълум ёшдаги болалар учун кўрик ташкил этилади. Ўзини кўрсатган, стандартларга тўлиқ жавоб берадиган болалар академияга олинади. Aкадемияга ўтгач, уларнинг ривожланиши борасидаги тизимга кўра персонал машғулотлар ўтказилади. Ўсмир ёшга тўлганида, тезроқ ўйин амалиётига эга бўлиши учун қуйи лигаларга ижарага берилади. 19-21 ёшда клуб даражасида чиққанлар "Челси"га чорланса, қолганлари трансфер бозорида миллионларга сотиб юборилади. Содда ва яхши натижа берувчи метод "Челси"га қандай ёрдам берганини Ромелу Лукаку трансферида кўришимиз мумкин. Клуб академия тарбияланувчиларини атиги 3 тасини сотиб 100 миллион еврога яқин пул ишлаб олмоқда.

Бундан 15 йил илгари Роман Aбрамович орзу қилган конвейр аллақачон ишга тушган. Интизом ва адолат устига қурилган тизим аллақачон ўз мевасини беришни бошлади. Энди "Челси" "Манчестер Сити" ёки ПСЖ сингари "пул солинган қоп" эмас. Унинг футбол оламида ўз стили бор!
                                                                                                               Яҳёхўжа Улуғхўжаев