Ўзбекистонда ММА федерацияси очиладими?

Маълумки, юртимизда профессионал спорт турлари ҳам аста -секин ривожланиб бормоқда. Лекин бу ривожланиш етарлими, ушбу спорт турларига эътибор қай даражада деган саволлар туғилиши ҳам табиий. Мазкур саволларга жавоб олиш мақсадида, бир неча йиллардан бери профессионал спорт оламида фаолият юритиб келаётган Ўзбекистон пенчак силат Федерацияси рахбари Азиз Жўрабоев билан ҳамсухбат бўлдик.

- Аввало, умумий тушунча бўлган спортнинг ҳаваскор ва профессионал йўналишлари мавжуд. Айтингчи, ушбу йўналишлар замиридаги асосий тафовут нимада?

- Биласизми, қисқа қилиб айтганда ҳаваскор спорт бу биринчи навбатда соғлом турмуш тарзи демакдир. Профессионал йўналиш эса, бу бизнес!

- Юртимизда профессионал йўналишнинг ривожи қай даражада деб ўйлайсиз?

- Афсуски, бу борада мақтана олмаймиз.  Аслида, профессионал ва ҳаваскор йўналишлар асосан жанговар спорт турларида мавжуд. Энди эътибор қаратинг, ҳаваскор спортчиларимизнинг қайд этаётган натижалари олдида профессионалларимизнинг эришганлари бироз камтарроқ тўғрими? Бу борада қилиниши керак бўлган ишлар бисёр?

- Айнан ривожлантариш учун нималарга урғу берилиши керак?

- Биринчи навбатда профессионал спорт турларини бирлаштирувчи, спортчилар хуқуларини ҳимоя қилувчи ташкилот тузилиши керак. Қолаверса, мазкур йўналишда ўзимизнинг “бренд”имизни ташкил қилиш лозим. Ушбу “бренд” ёрдамида нуфузли мусобақалар ўтказилиши керак. Мисол учун, профессионал боксимизда шундай ишлар амалга оширилмоқда. Лекин қолган спорт турларида деярли йўқ десак ҳам янглишмаган бўламиз. Футболни олсак, унда ҳам профессионал лигалар мавжуд, Бироқ савиясини ўзингиз кўриб турибсиз. Кучли промоушенлар ташкил этилиши керак. Бир сўз билан айтганда, ушбу спорт турлари ривожланган мамлакатлардан андоза олиб, уларга етиб олиш учун интилиш керак.

- Юқорида таъкидлаб ўтдингиз профессионал спорт бу- бизнес дея, буни изохлаб бера оласизми?

- Аввло, профессионал спортнинг манфаатли томонини аниқлаб оладиган бўлсак. Бу йўналишни ривожлантириш эвазига туризм борасида яхши натижаларга эришиш мумкин.Инвесторларни жалб қилиш имкониятларимиз ошади. Бу ҳозирги кундаги бизнинг сиёсатимиз десак муболаға бўлмайди. Бу борада юртбошимиз кўп бора жон куйдириб гапирмоқда.  Агар бу борада тўғри дастур ишлаб чиқа олсак, юртимиз равнақига жуда катта фойдаси бор. Ҳозирги кунда профессионал спорт турлари орасида футбол биринчи ўринда турса, бокс иккинчи деб ҳисобланади. Лекин ММА бугунги кунда бокс билан бемалол рақобатга кириша оладиган холатга келди. Шунинг учун, ММА федерациясининг очилиш тарафдори бўлардим. Бевосита боксимиз билан биргаликда аралаш жанг санъатининг ривожи ҳам юртимизнинг “имидж”ининг ошишига, туризимининг ривожланишига, қолаверса маданиятимизни тарғиб қилишда асосий омил бўлиб хизмат қилади.

Нима учун айнан ММА?

- Юқорида ҳам таъкидлаб ўтдим. ММА ҳозирги кунда жуда ривожланиб, мухлислар диққат марказидаги спорт турига айланди. Биргина мисол, Хабиб Нурмагоммедовнинг жангини кўриш учун юртимиздан қанчалаб одам борди. Мана буни спорт туризми дейилади. Маълум бир валютамиз шуни ҳисобидан четга чиқдими? Бу шунчаки арзимас мисол холос. Айнан, ушбу йигит орқали Доғистоннинг “имиджи” қай даражада юқорилади. Доғистон Россия тасарруфидаги мухтор мамлакат ҳисобланади. У диёрни Собиқ Иттифоқ таркибидаги мамлакат ахолиси билмаса агар, ҳорижда деярли билишмасди. Эндичи, айнан Нурмагоммедов орқали бу юртга кўплаб туристлар оқиб келмоқда. Мен Индонезияда бўлдим ва бир воқейликдан ҳайратга тушдим. Маълумки, Индонезия иссиқ мамлакатлар қаторига киради. Айнан ўша ерда Доғистон миллий бош кийими чўгирма савдоси авжида. Бу ҳам бир халқнинг маданиятини тарғиб қилишга мисол бўла олади назаримда.  Буларнинг барчаси биргина ушбу спорт турининг ривожи самараси десак янглишмаган бўламан. Албатта бу шахсий фикрим.

Демак, ММА Федерацияси очилиш тарафдорисиз. Айнан қандай шаклда фаолият юритгани мақул?

- Биласизми, жаҳонда ушбу спорт турининг ривожлантиришда энг катта ишни амалга оширганлар бу хусусий промоушенлар бўлди. Мисол учун, “UFC”, “Bellator” биз бирданига булар даражасига чиқа олмаймиз. Лекин улар ҳам вақтида биз босиб ўтмоқчи бўлган босқичларни аста-секин забт этиб борган. Демоқчиманки, амалга оширса бўладиган ишлар. Энди қайси шаклда деган саволингизга, профессионал йўналишида фаолият юритишини хохлардим деб жавоб бераман. Чунки, бунинг ўзига яраша сир-асрорлари бор. Жумладан, бу жиддий спорт тури бўлганлиги учун, болаларни жалб қилмаслик керак деб ҳисоблардим. Яъни болалар ўртасида мусобақалар ташкил этмасликни назарда тутмоқдаман. Қолаверса, бу йўналишда бирор бир клуб очиш истагида бўлган мураббийга уч хил жанговар спорт туридан хабардор бўлиши ва ушбу спорт турлари устаси эканлиги борасида рухсатнома бўлиши керак деб ўйлайман. Шунда, барчаси тўғри йўлга қўйилган бўлади. Бўлмаса, ҳар ким ММА тўгараклари очиб, қолган жанговар спорт турларининг ривожига ҳам таъсир кўрсатиши мумкин.  

- Умуман бу борада ҳаракатлар бўлиб ўтган эди. Бевосита бу борада Суннат Ильясов, сиз ва Мастер Ли билан биргаликда матбуот анжумани бўлиб ўтганди. Унда ММА федерацияси очилганлиги ва орқасидан МОҚнинг бу борадаги раддияси эълон қилинганди?

-  Албатта бу ўтган йили бўлган воқеа. Ўшанда юртимизга Бутунжаҳон ММА Федерацияси президенти Гак Су Ли ташриф буюрган эди. Унинг промоушени жуда нуфузли бўлган. “UFC” лар ҳам ундан кейинги промоушенлар ҳисобланади. Айнан Суннат Ильясов ҳам ушбу промоушенда жанг қилиб, юртдошларимиз орасида биринчи жаҳон чемпиони бўлган.  Ўшанда Гак Су Ли ташриф буюриб, Суннат Ильясовни ўзининг Марказий Осиёдаги вакили сифатида тайинлаган. Бу ерда таржимонимиз нотўғри талқин қилиши оқибатида шу тушунмовчиликлар юзага келганди.

- Нима тўсқинлик қилмоқда айнан ушбу Федерациянинг очилишига?

- Бу борада Суннат Ильясов ўзининг дастурини Адлия вазирлигига тақдим қилган. Лекин хали-хануз ижобий жавоб олгани йўқ. Тўсқинлик борасида эса бирор фактга асосланган фикр айта олмайман. Лекин очилса бу юқорида таъкидлаб ўтганим каби ижобий холат бўлади.

- Профессионал спорт турларининг ривожи учун нуфузли турнирлар ўтказилиши керак деб айтиб ўтдингиз. Сиз бу борада уриниб кўргансиз тўғрими?

- Албатта 2017 йил “Asian Fight” турнирини ўтказишга ҳаракат қилганмиз. Тўғри баъзи камчиликлар юзага келган. Балки бу борада бироз тажрибасизлик қилгандирмиз. Лекин, энг асосийси бунга уриниб кўрганмиз. Натижада эса, бундай катта мусобақаларни ўтказа олиш тажрибаси пайдо бўлди.

- Тажриба борасидаги гапларингизга қараганда бундай турнирларни яна ўтказиш режаларингиз борга ўхшайди?

- Албатта нафақат ўтказиш балки анъанавий тарзга айлантириш ниятидаман. Албатта, бу бир кишининг иш эмас. Агар, бу борада бизни қўллаб-қувватлайдиган инсонлар бўлса, улар билан ҳамкорлик қилиш ва бирга ўтказишни бажонидил қабул қилар эдик.

Сухбатимизнинг янада тўлиқ вариантини Ютубдаги каналимиз орқали томоша қилишингиз мумкин!

Аҳмадбек ЭШМАТОВ сухбатлашди.