"Голливуд" киноларидагина учрайдиган қаҳрамонлар реал ҳаётда йўқ деб ўйлайсизми? Унда бу мақолани ўқинг!

Бизда ёш чемпионлар талайгина. Аммо профессионалликка қадам қўйиш вақтида уларнинг кўпчилиги футболдан ташқари ҳаётни кўпроқ ўйлаб юборгани учун кўздан ғойиб бўлади. Биз уларни салоҳиятини рўёбга чиқаришга тўсқинлик қилаётган нопрофессионаллиги учун танқид қилишга одатланганмиз. Бироқ ҳаёт доим ҳам биз ўйлагандек бир текисда кетавермайди.

22 ёшли Янн-Фите Арп 2000 йилда туғилган немис истеъдодларидан бири.

У ёшлар ўртасидаги жаҳон чемпионатида энг яхши тўпурар бўлган, Бундеслигада гол урган биринчи "Z" авлод вакили, 17 ёшида "Челси" қизиқиши доирасига тушган. Сўнгги 2,5 йилни Арп "Бавария" ва ижара асосида бошқа жамоаларда ўтказди. Яқинда Фите "11Freunde" номли немис журналига катта интервью берди. Эътиборингизга фаолияти тубсизликка шунғиётган германиялик ёш юлдуз ҳикоясини тақдим этамиз.

2017 йил Арпни супер иқтидор дея айтишган, у "Челси"га ўтиши мумкин эди, бироқ трансфер мактаб имтиҳонлари сабабли барбод бўлган.

Фите Арп – "Гамбург" мухлиси.

Беш ёшида у "Имтех Арена"нинг фан-клуб секторида футбол томоша қилган ва шундан буён "динозаврлар"га мухлислик қилиб келади. 10 ёшида эса, қаҳрамонимиз "Гамбург" академиясига қабул қилинган. Болалик пайтида унинг ўйин услуби Харри Кейн ва Мирослав Клозени эслатарди. Ҳаракатчанлиги ва жойни тўғри танлаши билан юқоридаги юлдузларга қиёсланган.

"Гамбург" U17 таркибида Фите 45 ўйинда майдонга тушиб, ўз ҳисобига 37 та гол ёздириб қўйган. Кейинчалик "Евро U17" турнири доирасидаги Боснияга қарши баҳсда энг тезкор хет-трик қайд этган. 17 ёшлилар ўртасидаги жаҳон чемпионатида 5 бор рақиблар дарвозасини аниқ нишонга олган. Колумбияга урган голи эса, мусобақанинг "Энг чиройли голи" дея эътироф этилган.

Арп Германиянинг барча ўсмирлар терма жамоаларида сардорлик қилган. Жамоадошлари ва мураббийлари унда етакчилик қобилияти борлигини кўп таъкидлаган.

"Арп нафақат майдонда, балки унинг ташқарисида ҳам яхши хислатларга эга эди. Юксак ақл-заковати ва мақсад сари интилувчанлиги уни тенгдошларидан ажратиб турарди. У босимга ҳеч қандай муаммосиз дош беради ва "Гамбург"нинг асосий таркибига қўшилиб кетади", - деганди Германия U17 бош мураббийи Кристиан Вюк.

2017 йилда Арп Германия U17 терма жамоасининг энг яхши футболчиси, деб тан олинган ва "Фриц Вальтер" медали билан тақдирланган. Ундан аввал, бу номга Горецка, Вернер ва Гётце сазовор бўлганди.

Шу йилнинг ёзида "Челси" футболчи борасида "Гамбург"га расмий таклиф юборган. Аммо Фите ёшлик қилиб, қуйидагича жавоб берганди: "Ҳозир мен фақат мактаб имтиҳонлари ва ҳайдовчилик гувоҳномасини олиш ҳақида ўйлаяпман. Бошқа давлатга кўчиб ўтишга эрта".

Қаҳрамонимиз асосий жамоада ўйнамай туриб, "Гамбург" юлдузига айланганди.

Клуб ўша йили яхши даврларни бошдан кечирмади – молиявий қийинчиликлар, салбий натижалар. Дастлабки 10 турда "динозаврлар" 7 марта мағлубият аламини тотиб кўрган. Фитени майдонда кўришни истаган мухлислар бош мураббий Маркус Гиздолга "Қачон Арпга имконият берилади?", деган савол билан тинимсиз мурожаат қилган. Мураббий эса ёшлар ўртасидаги жаҳон чемпионатидан кейин у ҳордиқ олиши ва U17 жамоасида тажриба орттириши лозимлигини айтган. Аммо Маркус уларнинг қаршилигига кўп дош бера олмади ва фикрини дарҳол ўзгартирди.

Ҳужумчи 2017 йилнинг сентябрь ойида юқори дивизионда дебют қилади ва октябрда "Герта" дарвозасини ишғол этиб, Бундеслигада гол урган 2000 йилда туғилган илк футболчига айланади. Ўз майдонида кечган кейинги ўйинда у "Штутгарт" постига йўл топиб, мухлислар томон отилди. Йигитча яқиндагина фарм-клубнинг оддийгина бир аъзоси эди.

Арпнинг гамбурглик ишқибозларга муҳаббати чексиз, ўз навбатида, клуб фанатлари унга "Uns Fiete" ("Бизнинг Фите") лақабини беришди. Бу ном аввал "Гамбург" сафида 519 та ўйин ўтказган жамоанинг афсонавий ҳужумчиси Уве Зеелерга тегишли ҳисобланарди. Қаҳрамонимизнинг дебют ўйинидан кейин Уве қуйидагича фикр билдирган: "Бу йигит ақлбовар қилмас даражада. Умид қиламан, мураббийлар штаби унинг ривожланишига ёрдам беришда давом этади".

Арп бутун фаолиятини "Гамбург"да ўтказишни хоҳлаган. Аммо молиявий қийинчиликлар сабабли уни "Бавария"га сотиб юборишган.

Ҳикоя эрта якунланди. У тушкун "Гамбург"нинг энг ёрқин футболчиси сифатида тарихда қолди. 2017/18 йилги мавсум якунига кўра, жамоа Бундеслигани тарк этди. Фите бошқа гол урмади, аммо "динозаврлар"нинг мухлислар танқидига учрамаган ягона футболчи эди.

Ёзда форвардни бир нечта немис клублари ўз сафига қўшиб олишни истаган. "Bild" нашри "Бавария" футболчини харид қилиб, Нагельсманнинг "Хоффенхайм"ига ижарага беришга тайёр эканлиги ҳақида ёзганди. Аммо Фите жамоада қолиб, "Гамбург"ни Бундеслигага қайтаришни ўз олдига мақсад қилиб қўйганди.

Интервьюларнинг бирида у Харри Кейннинг "Тоттенхэм"га қанчалик содиқлиги ва ўзи ҳам бутун фаолиятини "Гамбург"да ўтказишга тайёрлигини айтган. Аммо клубга фойда келтириш учун жамоани тарк этишга мажбурлигини тушунтирган.

Фите  севимли клуби билан бунчалик тез хайрлашишни кутмаганди. 2019 йил февраль ойида "Гамбург" ҳужумчини "Бавария"га 4 миллион еврога трансфер қилди. 

"Мен жамоани тарк этишни хоҳламадим, бироқ "Бавария" бунга мажбур қилди. Клубда вазият ёмонлашаётганди, мураббий мени асосий таркибга киритмай қўйди. Раҳбарият бу трансфер молиявий қийинчиликларни бартараф этишига шаъма қилди. "Гамбург" учун мюнхенликлар таклифини рад этардим, аммо улар менинг фикрларимни инобатга олмаётганини тушуниб етдим", - деганди футболчи. Бундан кўриниб турибди-ки, Арп ушбу трансфер орқали ҳам жамоага содиқлигини исботлаган.

"Бавария"даги фаолият – фалокат. 5 миллион евро маош, уч мавсумда биттагина ўйин.

Мюнхен клубида барчаси ажойиб бошланди. Юқори маош, асосий таркиб билан машғулотлар, мураббий (ўшанда "қизиллар"ни Нико Ковач бошқарарди) мақтови: "Ишонаман, келажакда Фите Германия терма жамоасида ўйнайди".

Орадан уч йил ўтди, Арп "Бавария" асосий таркибида шу қадар кам майдонга тушди-ки, ҳатто Шомуродов "Рома" сафида ундан кўпроқ бошланғич таркибда ўйинга ташланди.

• 2019/20 йилги мавсумни Фите асосий таркиб билан бошлади. "Тоттенхэм"га қарши мавсумолди ўртоқлик учрашувида гол уришга ҳам муваффақ бўлган, бироқ кейинчалик кетма-кет 3 та жароҳат сабабли, ярим мавсумни ўтказиб юборди. Бу вақт ичида Ковач ўрнини Ханс-Дитер Флик эгаллади. Шундан кейин Арпни асосий жамоада кўришмади. У йилни "Бавария-2" сафида 3-лигада тугатиб қўйди.

• 2020/21 йилги мавсум олдидан Фитени ниҳоят "Бавария-2"га ўтказишди. Бу мураббийлар штабининг интизомий қарори эканлиги ҳақида ёзишди, лекин футболчи бунга қуйидаги тушунтириш берди: "Буни мен ўзим сўрадим. Иккинчи жамоада ўйнашдан ташвишланмадим, мен бу мавсумни келгуси йилларда фаолиятимда трамплин вазифасини бажариши учун "қурбон қилмоқчи" эдим".

Қаҳрамонимиз биринчи марта бу каби паст савиядаги чемпионатда ҳаракат қилди ва кутилмаганда, муваффақиятсизликка учради: 30 та ўйин 5 та гол!

Унинг жамоаси эса тўртинчи лигага тушиб кетди.

• 2021 йил ёзда Арп ижара асосида Бундеслига қуйи дивизиони вакили "Хольштайн Киль"га кўчиб ўтди. Бу келишув амалга ошиши учун мюнхенликлар ҳужумчи маошининг асосий қисмини тўлашга рози бўлди. Унинг ўзи ҳам бу даражага лойиқ эканлигини тан олган:

"Ўтган мавсумдан кейин мен ўзимни "Меппен" (3-дивизион аутсайдери) таркибида кўргандим, "Хольштайн" эса сўнгги муаммоларимдан кейин омадли чиптадек кўринди".

Уч йил ичида Арп "Бавария" сафида бор-йўғи 13 дақиқа ҳаракат қилган. У 2020 йил октябрь ойида Германия Кубоги доирасидаги "Дюрен"га қарши баҳсда майдонга тушган. Фите Левандовскидан асосий таркибдаги ўрнини олиб қўйишини ҳеч ким кутмаганди, бироқ умидлар умуман ўзини оқламади.

Арпнинг дебютига беш йил тўлди. "Штутгарт" ва "Вердер"га урилган голлар Бундеслигада ягоналигича қолди. Бу омадсизликларни жароҳатлар билан изоҳлаш мумкин – уч мавсумда ҳужумчи 120 кунни лазаретда ўтказди. Аммо ҳақиқий сабаб бу эмас!

Муаммо унинг руҳий ҳолатида. Фите жуда кўп муваффақиятсизликларни бошдан кечирди ва қандай қилиб ғалабалардан хурсанд бўлиш кераклигини унутиб қўйди. Бу вақт давомида у тезлиги, техникаси ва гол уриш инстинктини йўқотмади. Аммо руҳий ҳолати аввалги даражасига чиқишига тўсқинлик қилаверди.

Футболчи биринчи марта "Бавария"даги илк ҳис-туйғулари ҳақида гапирди.

"Эрта келган шон-шуҳрат кўпчиликнинг бошини гангитиб қўяди. Аммо мен билан бундай бўлмади. Ҳар сафар газетада менинг буюк футболчи эканлигимни ёзишганида, жаҳлим чиқарди ва ўзимга ўзим "Йўқ, йўқ, сен бундай эмассан" дердим. Бу фикр миямда айланаверарди ва кичик завқларни қабул қилмай қўйдим. Ҳамма нарсага қандайдир паст назар билан қарардим, қул бўлиб қолгандим. Танқид менга таъсир қилмасди ва ўз ўрнида муваффақиятдан ҳам хурсанд бўлолмасдим. Бу эса менга тўғри келмайди – футболдаги ҳис-туйғулар жуда муҳим".

2021 йил Фите "11Freunde" нашрига интервью берди. Қуйида ушбу суҳбатдаги энг муҳим қисмларни тақдим этамиз.

• Йўқотилган ёшлик ҳақида: "Мен ҳаётим давомида бирор марта ўйин-кулгига берилмаганман. Битирув кечасидан ҳам 23:30 да кетиб  юборгандим, сабаби, эртаси куни "Дюссельдорф" билан ўйинимиз бор эди. 16 ёшингизда профессионал бўлсангиз, шундай қилишга мажбурсиз.

Мактабда шунчаки ўрта синфнинг энг яхши футболчи бўлишни тўхтатдим. Менга "Гамбург" аъзоси сифатида қарашарди. Ошхонада бешинчи синф ўқувчилари мен билан суратга тушмоқчи бўлганида, асабийлашардим. Агар уларнинг кайфияти ёмон бўлса, улар учун такаббур кўринардим. Устозларим менинг ҳолатим ва Бундеслигадан тушиб кетганимиз ҳақида сўрашарди. Баъзан бундан чарчаб кетардим. Авваллари ҳаётимда футбол ва мактаб бўлган. Кейин эса фақат футбол қолди".

• Бундеслигадан тушиб кетгандаги ҳолати ҳақида: "Бу менга икки баробар таъсир қилди - мухлис ва футболчи сифатида. Икки кун уйдан чиқмадим, ёпинчиқ остида ётардим. Кейин ҳаммасига қўл силтаб, Канадага чипта харид қилдим.

У ерга етиб боргач, ўрмондаги уйга жойлашдим. У ерни айландим, дарахтларни томоша қилдим ва нималар бўлганлигини ўйлаб чиқдим. Тушуниб етдим-ки, мен етарлича гол урмаганман".

• Ўзига бўлган ишончсизлик ва ёлғизлик ҳақида: "Фаолиятим шундай кўринишда: 4 мавсум, 2 бор қуйи лигага тушиб кетиш, битта чемпионлик ва 1 йил ўйин амалиётисиз қолиш. Нима бўлди? Нега бошқа ҳужумчилар каби йилига 10-12 та гол уриб, асосий таркиб футболчиси бўла олмаяпман?

"Кўряпсизми, кўп пул билан ҳам ўзингизни ёлғиз ҳис қилишингиз мумкин. Аммо бу ҳақда гапира олмайсиз. Агар аҳволим ёмонлиги, кечаси ухлай олмаслигим ёки бошқа бир муаммо ҳақида гапирадиган бўлсам, дарров одамлар "Яхши, яхши, лекин у кўп пул топади", дейишади".

• Фаолиятидаги энг омадсиз ўйин ҳақида: "Фрайбург"га қарши учрашувни яхши эслайман. Қаторасига тўртинчи ўйинда асосий таркибда майдонга тушдим. Персонал рақибим Чаглар Суюнжу эди. У мени шунчаки "еб қўйди" ва аҳмоқ йигитга чиқдим. У бор-йўғи 21 ёшда, лекин ҳар жабҳада мендан устун келди. Кейинги ҳафталардан захирада қолишни бошладим. Оёқларим занжирлангандек туюларди".

Ўтган мавсумни Фите Германия шимолидаги "Хольштайн Киль" клуби сафида ўтказди. У ерда руҳий томонлама осонроқ бўлишини умид қилганди. Афтидан, бундай бўлмади: 25 та ўйин 3 та гол.

Арп топ-клублар ва юқори маош кетидан қувмади. Эътибордан қочди, ўзини танқид қилди. Аммо аввалги даражасига чиқа олмаяпти.

Бунинг барига молиявий аҳволини яхшилаш учун ёш футболчини катта клубга сотган "Гамбург" раҳбарияти айбдор. Бундай воқеалар катта футболда учраб туради. Айрим жамоалар молиявий қийинчиликдан чиқиш учун академиядаги садоқатли ёш йигитларни пуллайди. Оддий мисол Жасур Жалолиддинов! "Бунёдкор" унинг трансферидан пул қилгани қолди, холос. Жасурнинг эса Россиядаги саргузаштлари ҳеч кимга сир эмас.

Жалолиддин Қобилжонов тайёрларди.