"Ўзимизнинг Клопп" Қосимовни “мот“ қилдими?

Хабарингиз бор, SPORTS.uz Суперлигамизнинг ҳар бир туридан ўрин эгаллаган марказий ўйинларга таҳлилий мақолалар тақдим этмоқда. Бу сафар эътиборимиз марказида “Локомотив“ - АГМК баҳси. Ушбу беллашув тақдирини ҳал қилган ўзгаришлар, танланган ўйин схемалари ва натижага таъсир кўрсатган омиллар билан таништириб ўтамиз.

Бошланғич ўйин схемаси:

АГМК: 4-1-4-1.

Миржалол Қосимов ўз одатларига содиқ қолган ҳолда, эҳтиёткор футболга мослашган схемани танлади. Қанот ҳимоячилари (Сулаймонов, Комилов) фақат позицион ҳужум чоғидагина олдинга ўтишга уринган бўлса, таянч зонасидаги (Миржамол Қосимов) асосан прессингнинг биринчи блогини енгиб ўтиш ва узун паслар билан ҳужумга темп қўшишга уринди. Тошматов ва Хуршид Ғиёсов қанотлардан ёриб кириши кўзда тутилган эди. Бу ўйинда Миржалол Қосимов марказдаги икки футболчига катта ишонч билдирди. Алишер Жалилов ва Сиёвуш Ҳақназари том маънода АГМКнинг ўйинини белгилаб бериши шарт эди. “Кончилар“ легионерлари майдон марказини қўлга олибгина қолмай, бутун майдон бўйлаб ҳаракатланиши, ҳужумлар чоғида Боакени қўллаб-қувватлаши, позицион ҳимоя чоғида ортга етиб келиши шарт эди. Шу тариқа, Миржалол Қосимов таянч ярим ҳимоячиларини ўзига ҳос чалғитувчи ролда майдонга ташлади. АГМК устозининг Жалилов-Ҳақназари фишкаси ўйинга таъсир кўрсатгани рост, аммо...

“Локомотив“ : 4-4-1-1.

Денис Коростиченко биринчи учрашувдан тўғри хулоса чиқаргани боис биринчи планга марказни тўлиқ эгаллашни қўйди. У Қосимовдан фарқли ўлароқ, иккита футболчини (Ҳайдаров, Маҳарадзе) таянч зонасига жойлаштирди. Қанотларда Рашидхонов ва Хасанов ўйнаган бўлса, Этаме соф форвард сифатида ўйинни бошлади. Диёр Туропов эса Користиченко томонидан майдондаги эркин ижодкорга айлантирилди. Айнан Туропов “Локо“нинг ҳужумлари чоғида креативлик намойиш этиши, қанотларни ҳужумга қўшиб, керак паллада Этамени бўш зонага узатмаси билан олиб чиқиш вазифасини олди.

Кутилганда, кутилмаган бурилиш

1. Ўйиннинг илк дақиқалариданоқ “Локо“ темпни оширди. Биринчи 15 дақиқаликда майдон эгалари тўлиқ устунликни ўз қўлига олишга уринди. Этаме марказий ҳимоячиларга босим ўтказишга уринган бўлса, “Локо“нинг таянч зонасидагилар (Ғуломов ва Маҳарадзе) анча олдинга чиқиб, рақибни ўз ярим майдонида кутиб олишни бошлади. Аммо бу кутилган натижани бергани йўқ.

АГМК бундай босимларга қандай дош беришни яхши биладиган жамоа бўлгани боис илк дақиқаларда “Локо“ уюштирган босим ҳеч қандай наф келтиргани йўқ. Тезкор гол киритиш амалга ошмагач, АГМК секинлик билан ўз ўйинини рақибга “ўтказиш“ни бошлади.

Шу ўринда, Миржалол Қосимовнинг марказдаги Жалилов-Ҳақназари жуфтлигидан устамонлик билан фойдаланганига қойил қолмасликнинг имкони йўқ. Тожикистон ва эронлик легионерлар АГМКнинг ҳужумлари чоғида Боаке билан деярли бир чизиқда ҳаракат қилган бўлса, ҳимояланиш чоғида Миржамол Қосимовнинг ёнига қадар етиб келди. Улар олдинга ўтган пайтда, Тошматов ва Ғиёсовлар орқароқ чекиниб, ўйин схемаси 4-3-2-1 га ўзгарганига ҳам гувоҳ бўлдик. Қосимовнинг бу фишкаси АГМК учун ғалаба "калити" бўлиши мумкин эди. Бироқ ижро борасида Алишер Жалилов панд бериб қўйди. У Ҳақназари сингари барча вазиятларда ортга қайтмади. Жисмонан ҳали тўлиқ спорт формасида эмаслиги кўриниб қолди.

2. Баҳснинг 20 дақиқасига бориб, АГМК “Локомотив“ни тўлиқ ўз жарима майдончасига қадар чекинишга мажбур қилди. Жалилов-Ҳақназари-Қосимов учлиги майдон марказини АГМК учун эгаллаб берди. Натижада, Диёр Туропов ва Этаме ўйиндан тушиб қолишни бошлади. Меҳмонлар шу тариқа тўп назоратини қўлга олиб, ўйин темпини белгилаб беришни бошлади. Қосимовнинг форс йигитларига берган вазифаси сабаб баҳснинг 30 дақиқасида гол бўлиши мумкин эди. Жалилов қанотдан ёриб кириб, тўпни жарима майдончасига узатиб берган пайтда Ҳақназари жарима майдончаси ичида пайдо бўлди. Лекин зарба кўнгилдигидек чиққани йўқ. Ушбу ҳужумда АГМК Қосимовни барча кўрсатмаларини тўлиқ бажаришга муваффақ бўлди.

3. Баҳснинг 38 дақиқасига келиб, ҳисоб очилди. Бу вазиятда АГМК ўз мақсадига етди. “Локо“ ҳар қанча уринмасин, меҳмонларнинг босимига дош бера олмади. Шунингдек, бу вазиятда марказий ҳимояда тўп сурган Опех қўпол хатога йўл қўйди.

У чап марказий ҳимоячи бўлишига қарамай, ўнг марказий ҳимоячиси беркитиши керак бўлган зонага чиқиб борди. Оқибатда тўпга ҳам ва ўз ўрнига қайтишга ҳам улгурмади. Шошилинчда жамоадошини хатосини ёпмоқчи бўлган Қобилов жой танлашда адашди. Шу тариқа, меҳмонлар ҳақли равишда ҳисобни очди. Гап шундаки, баҳснинг 35 дақиқасидан бошлаб, “Локо“ рақибни ўз жарима майдончаси атрофида кутиб олишни бошлаган эди. Бу эса иккита эркин ярим ҳимоячини бемалол Боакега яқинроқ ўйнаши ва ҳужумда вариантларни ортишини таъминлади.

4. Орадан кўп ўтгани йўқ. “Локомотив“ шунчаки Ғуломҳайдар Ғуломовнинг маҳорати эвазига ҳисобни тенглаштирди. Бу эпизодда Алишер Жалиловни ҳам айбдор сифатида кўрсатиш мумкин.

Айнан у ҳимояланиш чоғида етиб келиши шарт бўлган зонада тўпни қабул қилган Ғуломов уни тўхтатишга улгурган Ҳақназарини осонлик билан доғда қолдирди. Сўнг кучли зарбаси билан тўпни дарвозага жойлаб қўйди. Бу вазиятда Қосимовнинг ўйиндаги асосий қуроли бўлиши кутилган иккилик Ҳақназари-Жалилов зонасини беркитишни уддалай олмади.

5. Иккинчи бўлимнинг 10 дақиқасидан бошлаб, Денис Користиченко ўйин схемасини ўзгартирди. У Юрген Клоппнинг севимли услуби - 4-3-3 га ўтди. Бу вазиятда майдондаги футболчиларнинг жойи ўзгаргани рост. Ғуломҳайдар Ғуломов таянч зонасида ёлғиз ўзи жойлашиб, чуқурроқ ортга қайтган бўлса, Махарадзе ва Рашидхонов марказдан ўрин эгаллади. Ҳасанов ва Туроповлар вингерга айланди. Натижада, “Локо“ биринчи бўлимдагидан кўра, қанотларда кўпроқ кучга эга бўлди.

Махарадзе қора ишдан озод қилингач, марказда эркин тўп суришни бошлади. Рашидхонов эса қанот ярим ҳимоясидан марказга сурилди. Натижада Користиченко ҳужумдан узилиб қолган Туропов ва Этамени яна ўйинга қўшди. Бу ўзгариш ўз таъсирини кўрсатмай қолгани йўқ. "Локо" биринчи бўлимдан фарқли ўлароқ, кенгроқ тўп тепишни бошлади.

Қанот ҳимоячилари - Файзиев ва Салимовлар деярли ҳужумларга қўшилгани йўқ. Улар фақат позицион ҳужумлар чоғида олдинга борди, холос. Бошқа пайтда, Ғиёсов ва Тошматовларни персонал қўриқлай бошлади.

6. Миржалол Қосимов ҳам жим қараб тургани йўқ. Рақиб тўп назоратини қайтариб олаётганини кўргач, Алишер Жалиловни олдинроқ чиқариб Боакенинг ортига жойлаштирди. Тожикистонлик футболчи 2 бўлимни соф плеймейкер сифатида бошлади. АГМК устози шу тариқа рақибнинг бироз кучсизланган таянч зонасида устунлика эга бўлмоқчи бўлди. Аммо ўша куни Ғуломҳайдар Ғуломов ўз карьерасидаги энг зўр учрашувни ўтказди. У деярли бирорта эпизодда енгилмади. Тўп учун курашда чинакам “жангчига“ айланди.

6. Коростиченко таваккалга қўл уришдан чўчигани йўқ. Схемани анча ҳужумкорга ўзгартирибгина қолмай, АГМКнинг ягона ҳужумчиси - Боакени персонал қўриқлаш вазифасини Опехга топширди. Шу йўсинда, “темирйўлчилар“ АГМКни тезкор қарши ҳужумларини бир неча бор бузиб қўйишди.

Тўп назорати қўлдан кетишни бошлагач, Боаке бир неча бор ўз жарима майдончаси томон келганида ҳам Опех уни таъқиб қилишдан тўхтагани йўқ.

Бундай таваккал юришни АГМКнинг эронлик футболчиси жазолаши мумкин эди. 60 дақиқада у Опехни ажойиб тарзда доғда қолдирди ва бўш зона яратиб бирга-бир вазиятга чиқди.

Фақат омадгина майдон эгаларини муқаррар голдан қутқариб қолди. Агар шу эпизодни инобатга олмаса, қолган барча курашларда Опех Боакедан бир қадам олдинда бўлди.

7. Коростиченко 62 дақиқада баҳс тақдирини ҳал қилувчи ўзгаришларни амалга оширди. Вингерга айлангач, кутилганидек эффект бермаган чап қанот вакили - Муҳаммаданас Ҳасанов ва чарчаб қолган Шерзод Файзиевлар ўрнини Санжар Қодирқулов ва Хуршид Мухторовлар эгаллади. Шу тариқа, Користиченко чап қанотни яна жонлантиришга муваффақ бўлди. Боз устига, мураббий вингерларни тез-тез ўрин алмашиб ҳаракат қилишини сўради.

8. Рақиб 3 та ҳужумчи билан ҳаракат қилишни бошлагач, АГМК қанот ҳимоячилари олдинга камроқ қўшилишга мажбур бўлди. Акрамов ва Сулаймонов ўз зонасини бўш қолдиришдан кўра, ҳужумга камроқ қўшилишни афзал кўрди. Биринчи голни айнан Акрамовнинг узатмасидан сўнг Ғиёсов голга айлантирган эди. Иккинчи 45 дақиқаликда бундай трюкни амалга оширишнинг имкон бўлгани йўқ.

9. Ўйинга қўшилганига эндигина 7 дақиқа бўлган Санжар ҳисобни 2:1 кўринишига келтирди. Гол киритган вазиятга эътибор қаратинг:

Бу вазиятда Мишенко тўпни "ёнғин" бўлаётган зонадан олиб чиқмоқда, аммо марказдаги учликликдан ҳеч ким рақиб йўлига қичиб келмади.

10. Баҳснинг 77 дақиқасида Қосимов "Локо"нинг чап қаноти жонланганини кўриб, Аҳмадалиевни Тошматов ўрнига айнан чап томонга ташлади. Бу юриш ўз самарасини берди. Майдонда чинакам тенгкураш кузатила бошланди. Користиченко эса, майдон марказидаги Каҳи Маҳарадзе ва Этамени ўйиндан олди. Уларни ўрнини Жумабоев ва Абдураҳмоновлар эгаллади. 83 дақиқага келиб, Денис Рашидхоновни Тошпўлатовга алмаштирди. Шу тариқа, "Локо" марказдаги асосий футболчиларни кучга тўла янгиларга топширди. 89 дақиқада Қосимов баҳснинг асосий қаҳрамонлари бўлиши кутилган Жалилов (Бўсимов), Боаке (Полвонов) ва Ҳақназарини (Собиров) заҳирага олди.

11. АГМК 81 дақиқадан бошлаб, тўлиқ тўп назоратини қайтариб олди. Жамоа ўйини қутқариб қолиш мақсадида бор эътиборини ҳужумга қарди, лекин бирорта комбинацияни ижро эта олмади. Барча уринишлар иккинчи қаватдан жарима майдончасига ташлаб берилган бесамар узатмалар билан якун топди. Ислом Қобилов ва Опеҳ сўнгги сонияларга қадар жарима майдончаси ичида иккинчи қаватда панд бермади. Якунда, "Локо" оғир кечган баҳсни 2:1 ҳисобида ўз томониган оғдирди.

Хулоса:

Тан олиш лозим, анчадан бери суперлигада бундай мураббийлар тўқнашувига кўзимиз тушмаган эди. Катта эҳтимол билан, ўйинга АГМКнинг бир нечта футболчиси турли сабабларга кўра майдонга тушмагани таъсир кўрсатгандир. Буниси муҳим эмас. Асосийси, Денис Коростиченко ва Қосимов қарама-қаршилигида чинакам шахмат доскасидаги юришларга гувоҳ бўлдик. Ўйинда бурилиш ясай олган, таваккал қилишдан қўрқмага "Локомотив" ҳақли равишда ғалаба қозонди. Қосимов эса, Олмалиқда бўладиган реваншда бор маҳоратини ишга солишига шубҳамиз йўқ. Воқеалар ривожини SPORTS.uz'да кузатиб боринг!

"Локомотив": 1.Абдумавлон Абдужалилов - 6.Алишер Салимов, 3.Ислом Қобилов, 44.Самуэль Опех, 37.Шерзод Файзиев (14.Хуршид Мухторов 64), 27.Ислом Рашидхонов (8.Нурмуҳаммад Тошпўлатов 85) - 11.Кахи Махарадзе (18.Али Абдураҳмонов 78), 21.Ғуломҳайдар Гулямов - 7.Диёр Туропов, 22.Муҳаммаданас Ҳасанов (17.Санжар Қодирқулов 64) - 19.Жером Этаме (20.Жалолиддин Жумабоев 78).

АГМК: 35.Валижон Раҳимов - 70.Мирғиёс Сулаймонов, 15.Андрей Мишенко, 8.Абдулла Абдуллаев, 2.Акром Комилов (77.Нодир Абдураззоқов 90+1) - 4.Миржамол Қосимов, 63.Алишер Жалилов (29.Искандар Бусинов 87), 88.Сиёвуш Ҳақназарий (14.Бобур Собиров 87) - 11.Мурод Тошматов (7.Дилшод Аҳмадалиев 78), 27.Мартин Боаке (9.Зафар Полвонов 87), 10.Хуршид Ғиёсов.

Голлар: Хуршид Ғиёсов (Акром Комилов) 41', Ғуломҳайдар Ғуломов (Алишер Салимов) 42', Санжар Қодирқулов 70'

Я . У