Kuper "birrovchi" murabbiymi? Yoxud nega Osiyo kubogiga yosh futbolchilar bilan bormadik?

Xabaringiz bor shu kunlarda Birlashgan Arab Amirliklarida Osiyo kubogi musobaqasi ayni avj pallasiga chiqdi. Biroq, ming afsuslar bo‘lsinki milliy terma jamoamiz musobaqadagi yurishini allaqachon yakunladi. Ushbu muvaffaqiyatsizlikdan so‘ng kimlardir Ektor Kuperning noto‘g‘ri taktika tanlagani, uning qarashlari bizning jamoaga mos kelmasligini ta’kidlashmoqda. Balkim bu gaplarda ham jon bordir. Ammo, biz bugun boshqa mavzuga e’tiboringizni qaratmoqchimiz.

Quyida Osiyo kubogi chorak finaliga chiqqan 8ta terma jamoaning o‘rtacha yoshi va tarkibidagi eng yosh futbolchilar bilan tanishtirib o‘tamiz:

Vetnam – o‘rtacha yoshi 23,8

Eng yosh futbolchisi – Van Xau Doan 19 yosh

Janubiy Koreya – o‘rtacha yoshi 27,1

Eng yosh futbolchisi – Son Vu Li 21 yosh

Eron – o‘rtacha yoshi 27,6

Eng yosh futbolchisi – Majid Husayni 22 yosh

Yaponiya – o‘rtacha yoshi 27,6

Eng yosh futbolchisi – Takexiro Tomiyasu, Doan Ritsu – ikkalasi ham 20 yosh

Avstraliya – o‘rtacha yoshi 27,3

Eng yosh futbolchisi – Aleks Gersbax 21 yosh

Xitoy – o‘rtacha yoshi 29,8

Eng yosh futbolchisi – Vei Shixao 23 yosh

BAA – o‘rtacha yoshi 28,3

Eng yosh futbolchisi – Halifa Alhammadi 20 yosh

Qatar – o‘rtacha yoshi 25,2

Eng yosh futbolchisi – Muhammad Holid 18 yosh

O‘ZBEKISTON  – o‘rtacha yoshi 27,5

Eng yosh futbolchisi – Otabek Shukurov, Odil Hamrobekov, Javohir Siddiqov – barchasi 22 yosh.

Ko‘rib turganingizdek turnir kashfiyoti bo‘lgan Vetnam terma jamoasi 1/4 finalda ishtirok etgan terma jamoalar orasida eng yosh tarkibga ega. Ular sal qolsa yaponiyaliklarni uyiga ravona qilishlari ham mumkin edi.

Bundan tashqari, musobaqada raqib darvozasini eng ko‘p ishg‘ol etgan Qatar terma jamoasi ham ancha yosh tarkibga ega. E’tiborlisi, ispaniyalik mutaxassis Feliks Sanches qo‘rqmasdan qit’a chempionatiga endigina 18 yoshni qarshi olgan Muhammad Holidni ham olib kelgani taqsinga sazovor. Aytish mumkinki, Qatar mana shunday yosh tarkib bilan ham Osiyo kubogida ajoyib o‘yinlar ko‘rsatayotganini inobatga olsak, ular o‘z uyida bo‘ladigan mundialda ham munosib ishtirok eta olishadi.

Biroq, bu bosqichga arang etib kelgan Xitoy va Birlashgan Arab Amirliklari terma jamoasi futbolchilarining yoshi ancha kattaroq. Balkim, shu sababli ham ular muxlislari kutgan o‘yinlarni namoyish eta olishmayotgan bo‘lishi mumkin. Bunga ushbu ikki terma jamoada allaqachon “nomeri” o‘tib bo‘lgan ikki murabbiy – Marchello Lippi va Alberto Zakkeronining faoliyat olib borayotgani asosiy sabab bo‘lishi mumkin. Chunki, bu kabi mutaxassislar Osiyoga faqat mo‘may pul ishlash maqsadida kelishadi. Ular uchun terma jamoaning kelajagi zarracha qiziq emas. Ular 30 yoshli futbolchilar bilan ishlashdan uyalishmaydi. Agar natija o‘xshamasa, ular hech narsa yutqazishmaydi. Chunki, ular Osiyoda o‘zlarini ko‘rsatgan taqdirida ham ularni Evropa grandlari endi ishga taklif qilishmaydi.

Balkim Eron, Yaponiya, Janubiy Koreya va Avstraliya terma jamoalarining yoshi deyarli bizning termamizniki bilan bir hil deb aytarsiz. Lekin, o‘sha terma jamoaning aksariyat futbolchilari deyarli Evropa kuchli beshlik chempionatlarida to‘p surishini bilasizmi? Agar bizning terma jamoada ham APL yoki La Liga, A Seriya yoki Bundesligada to‘p suradigan futbolchilar bo‘lishganida, yoshi 40da bo‘lsa ham terma jamoaga jalb etilishiga hech qanday shubha yo‘q.

Yana bir tomoni o‘sha yoshi biznikilar bilan tengligi aytilayotgan Avstraliya, Yaponiya va Janubiy Koreya terma jamoalari tarkibida 20-21 yoshli futbolchilar ham borligini unutmaslik lozim. Chunki, ular hozirgi musobaqa bilan bir qatorda kelajakni ham o‘ylashmoqda.

O‘zbekiston terma jamoasiga kelgan Ektor Kuper ham aslida “birrovchi” murabbiylardan hisoblanadi. Boisi, argentinalik mutaxassis o‘zining murabbiylik faoliyati davomida bir jamoada ko‘pi bilan 2 yil ishlagan. Albatta, Misr terma jamoasi bundan mustasno. Kuper exromlar yurtida 3 yil faoliyat olib bordi. Aytish mumkinki Misr terma jamoasi Kuperga qadar ham “qora qit’a”ning grandlari qatorida tilga olinar edi. Ammo, qandaydir omadsizliklar tufayli 28 yildan buyon mundial yo‘llanmasini qo‘lga kirita olmay kelayotgandi. Kuperning baxtiga u kelgan davr Misrda Muhammad Salohdek futbolchining porlagan davrga to‘g‘ri kelib qoldi va misrliklar uzoq kutilgan natijani qayd etishdi. Albatta, Kuperning Misrda 3 yil ishlashiga ham bir tomondan Saloh va uning yulduz jamoadoshlari sabab bo‘lgan. Chunki, qaysi murabbiy natijalar zo‘r bo‘lib turgan va qo‘l ostida dunyoning eng yaxshi futbolchilaridan biri to‘p surayotgan paytda jamoadan ketishni xohlaydi? Tabiiyki rahbariyat ham ijobiy natijalardan so‘ng uni iste’foga chiqarmagan. Shu tariqa u shartnomasi yakuniga qadar Misrda qoldi. Ammo, JCh-2018da uning terma jamoasi sharmanda bo‘lganini butun dunyo ko‘rdi. Xatto, ko‘p hollarda bizdan engiladigan Saudiya Arabistoni ham ulardan ustun keldi. Shundan so‘ng Misr futboli rahbariyati Kuper bilan shartnomani uzaytirishni xohlamadi, har xolda shunisi haqiqatga yaqinroq. Bu orada esa o‘zbekistonliklardan “yog‘li” taklif olgan janob Kuper hech qanday ikkilanishlarsiz yurtimizga tashrif buyurdi.

Aytmoqchi bo‘lganimiz, janob Kuper rostan ham O‘zbekistonni jahon chempionatiga olib chiqish uchun kelgan bo‘lsa, nega unda tarkibimiz asosini yoshi o‘tib qolgan futbolchilardan tuzdi? Har holda bizda boya aytganimdek kuchli beshlik chempionatlarida to‘p suradigan futbolchilar yo‘qku? Osiyo kubogida g‘olib chiqolmasligimiz avvaldan ma’lum edi. Shunday ekan nega ushbu musobaqada Iroq, Vetnam va Qatar singari yosh futbolchilarni sinovdan o‘tkazmadik? Agar Kuper Osiyo kubogiga yoshlarni olib borgan taqdirda ham guruhdan chiqa olishimizga hech qanday shubha yo‘q.

Xo‘sh, qachongacha Odil Ahmedov yoki Nesterovga ishonamiz? Qachon ularning o‘rini bosa oladigan futbolchilarni etishtirib chiqaramiz? Kuper ish boshlagandan buyon O‘zbekiston o‘smirlar terma jamoasidagi futbolchilarni ham ko‘zdan kechirganmikan? Axir, 17-18 yoshli futbolchilar orasida hech bo‘lmaganda 2 yoki 3 nafar iqtidor egasini tanlab olib, Osiyo kubogida zaxiradan bo‘lsada maydonga tushirib, ularni katta o‘yinlarda toblashi mumkin ediku?!

Oddiy misol, Iroq terma jamoasining Osiyo kubogidagi asosiy hujumchisi sifatida harakat qilgan Mohanad Ali endigina 18 yoshda. Shundan kelib chiqib aytish mumkinki, u  yana kamida 15 yil terma jamoasiga yordam bera oladi. Xo‘sh, biz qachon terma jamoamiz safida 18 yoshli futbolchini ko‘ramiz? Albatta, bizning murabbiylar yosh futbolchilarni maydonga tushirib, tavakkal qilishdan qo‘rqishadi. Lekin, Kuperchi? Axir u xorijlikku! Aslida u bizning futbolni yoshartirishi kerak emasmi?

Endi bizni oldinda JCh-2022 saralashi kutmoqda. Kuper saralashda ham yana shu terma jamoa bilan ishtirok etmoqchimi? Nazarimda Kuper hammasini noldan boshlashi kerak. Mayli, 2-3 nafar etakchilar saqlanib qolsin. Bunga qarshi emasmiz, ammo, Kuper endi yosh futbolchilarni qidirib, ularni tarbiyalashi kerak. Agar O‘zbekistonda o‘zidan yaxshi nom qoldirishni xohlasa shunday qilishi shart! Agar biz ham 20-24 yoshli futbolchilar bilan mundialga borsak, ularning aksariyati biz orzu qilgandek Evropaning kuchli klublari safiga o‘tishlari mumkin.