"Боруссия" (Дортмунд)да малака оширган терма жамоамиз шифокори германиялик ҳамкасблари уддалай олмаган ишни бажарган. Қандай қилиб ҳайрон қолдирганини биласизми?

Бугунги замонавий футболда тиббиётнинг ўрни жуда катта аҳамият касб этяпти. Майдонда тўп сураётганларнинг соғлиги ҳамма вақт биринчи ўринда. Агар соғлиги кўтармаса шунча ҳаракати ва меҳнати бефойда. Шу сабабли спорт тиббиёти шифокорларининг билим ҳамда савияларини ошириш ҳам охирги пайтларда жуда оммалашди ва шу билан бирга бунга жиддий эътибор қаратиляпти.

Ўзимизда ҳам малакали шифокорлар бор ва шунга яраша футболчилар орасида мижозлари ҳам талайгина. Масалан, ўзбек футболида машҳур шифокорлардан бири – Аброр Пирриев бўлса, яна бири бу – Алишер Абдураҳмонов. Ҳозирда у Ўзбекистон U-23 терма жамоаси ва “Олимпик” клубининг бош шифокори саналади.

Малакали шифокор фаолияти мобайнида “Даугавпилс” (Латвия), “Шўртан”, “Насаф”, “Машъал”, Қашқадарё болалар ва ўсмирлар футбол академияси, “Андижон” ва Ўзбекистон U-19 термасида ишлаган.  

Абдураҳмоновни ҳозирги кунда ўзбек футболида ҳам тутган ўрни катта. Айниқса, ўз касбидан келиб чиқиб футболчиларнинг соғлигини назорат қилиш, уларни даволашда анча кўзга ташланиб қолган. Шу кунгача у киши анча йўлни босиб ўтди. Касби тақозосига кўра кўп нарсаларни кўрди ва ўрганди.

Соҳасининг етук мутахассиси. Кўпчиликни ёқимли маънода ажаблантиришдан чарчамайдиган шифокор. Шу сабабли Абдураҳмоновнинг хизматига кўпчилик қизиқиш билдиради. Шунингдек, фаолияти мобайнида ҳам турли қизиқ воқеалар ҳамда саргузаштларни ҳам бошидан кечирган. Лекин у бу ҳақида доим ҳам айтавермайди. Агар Алишер ака билан фаолияти ҳақида гаплашадиган бўлсангиз, унинг ҳаётий воқеалари жуда ҳам қизиқ туюлади. Куни кеча ушбу шифокор Sports.uz мухбирига фаолияти давомидаги бир қатор қизиқарли воқеаларни айтди.

“Адашмасам, 2008 йилда “Шўртан” жамоаси билан ўша пайтдаги бош мураббий Виктор Пасулько бошчилигида ёзда Германия давлатининг Битбург шаҳрига ўқув-машғулот йиғинини ўтказишга бордик, - дея гап бошлади Абдураҳмонов. - Ўз даврининг таниқли футболчиларидан бўлган Руди Фёллернинг шахсий футбол мактабида шуғулланганмиз. У ерда ёш футболчиларга яратилган шароитни кўриб жуда ҳавас қилганман. Қачон бизда ҳам ёш ўйинчиларга шундай шароитлар бўларкин, дея орзу қилгандим.

У ерда болалар футболини чуқур ўргандим. Ёшларни кузатдим. Машғулотларига бордим. Ошхонада қандай таомланиши мени ҳайрон қолдирган. Ўшанда йогурт, творог, пишлоқ каби масҳулотлар АВСЕД группа витаминлари билан тўйинтирилган. Яъни, ўша маҳсулотлар устига қанақа витамин сақлаши муддати ёзиб қўйилган.

Қандай витаминлар қабул қилиши, жароҳат ва микрожароҳатларни қандай даволашларини улардан ўргандим. Виктор Пасульконинг катта ўғли футбол ўйнаб жароҳат олган экан, ўнг оёқ тўпиқ қисмидан. 3 ой давомида немис шифокорларида даволанган. Бу орада оғриган шишлари қайтган. Ўшанда мени кўриб сиз шифокормисиз, деб сўради. Менга оёқ тўпиғининг таги оғриётганини ва шу боис яхши боса олмаётганини айтиб, даволай оласизми?, - деди. Уни ушлаб текшириб кўрдим. Қарасам, тўпиғини тагида каттагина гематома турибди. Яъни, қон қотиб қолган. Гематома бўлган жойини қаттиқроқ ушласам, оғриқдан додлаб туриб кетди. 1987 йил Латвия Республикасининг Даугавпилс шаҳрида ҳарбий госпиталда травмотология бўлимида ишлаб юрганимда худди шундай жароҳат олган футболчи келганди. Уни оддийгина даволаш услуби – витамин В12 2 гр, прозерин 2 гр, дексаметазон 2 гр, лидокаин 2%2 гр аралашмаси билан ўша гематомани ўзига укол қилиб даволагандим.

Ўша вақтлар Собиқ иттифоқ даври эди. Рига шаҳрига малака оширишга юборишди. Олдимга футболчилар даволанишга кўп келишни бошлашди. Улар мени “Даугавпилс” жамоасига таклиф қилишди. Мен бу пайтда армия хизматида эдим. Бир қанча муддат армия спорт клуби Даугавпилсда ишладим. 

Хуллас, Виктор Пасульконинг ўғли менга сиз мени даволай олмайсиз, чунки айрим немис клубларининг шифокорлари ҳам даволай олишмаган деди. Эсимда, уни онаси ҳам шифокор экан. Мен эса уни даволадим ва ўғлини оёққа туриб тузалганини кўрган. Ўшанда Пасулькони олдига кириб, у “супер доктор”, деб айтганди. Шунингдек, ўшанда яна нима деганини биласизми? Сени ўша мақтаган клубларингни шифокорлари уч ойда даволай олишмаганди. Ўзбек шифокори бир ҳафтада даволаб ўғлимизни футболга қайтарди. Тиббиёт биринчи Ўзбекистонда ривожланганини мана исботи, ахир Ибн Сино ўзбек бўлган, деганди.

Пасулько ҳам раҳмат айтиб роса хурсанд бўлганди. Менга нимадир илтимосинг бўлса, сўра, ёрдам бераман, деб айтган. Натижада ундан бир немис таржимонини топиб Германия бундеслигаси клубларининг иш фаолиятини ўрганиб, тажриба орттиришда ёрдам беришини сўрадим.

Мураббий тўғри ўйлабсан, деди ва хурсанд бўлди. Бу эса ўзбек футболига фойда бўлади, деб фикримни тасдиқлаганди.

Руди Фёллер орқали “Боруссия” Дортмунд ва “Кёльн” клублари базаларига бориб, уларнинг шифокорларидан ўзимга керакли бўлган жароҳат ва микрожароҳатларни қандай даволаш, қандай иш юритишни ўргандим.

2017/2018 йилда Қашқадарё вилоятимизда болалар ва ўсмирлар футбол академиясини Нурали Султонов бошчилигида очдик. Ўша футбол академиясида Германияда ўрганганларим бўйича ишни ташкиллаштирдик. Болалар ва ўсмирлар футбол академияси Республика биринчилигидаги чемпионатда совринли ўринларни олдик. Кўплаб тарбияланувчиларимиз “Шўртан” ва “Насаф” жамоаларида ўйнашяпти.

Кейин Ўзбекистон U-17 терма жамоасига тажрибали шифокор керак бўлганлиги сабабли ўша вақтдаги Ўзбекистон миллий терма жамоаси бош шифокори ва ҳозирги кунда ЎФА тасарруфида очилган тиббий қўмита раиси Аброржон Пирриев болалар футболида ишлагансиз, дея менга таклиф киритди. Натижада Тошкентга келиб шу болалар билан ишлашга рози бўлдим.

Равшан Сайфиддинович Эрматов ЎФА биринчи вице-президенти бўлганидан сўнг Алишер ака биз сизга ишонамиз, футболда тажрибага эгасиз, шу сабабли Ўзбекистон U-19 ни берсак буларни 2024 йили Парижда бўлиб ўтадиган Олимпиадага тайёрлашда ёрдам берасиз деб айтди. Мана шу ўйинчилар билан олтинчи йилдирки биргаман.

Беш йилдан буён Республика спорт тиббиёти илмий амалий маркази шифокорлари билан биргаликда футболчиларни ҳар бирини ўрганиб, илмий томонлама ёндашиб иш олиб боряпмиз. Натижаларимиз ҳозирча ёмон эмас. Футболчиларимиз Суперлигада яхши иштирок этишяпти.

Бундан ташқари, Равшан Эрматовни 2010 йили жаҳон чемпионатига ўзим тайёрлаганман. Швейцарияда ҳакамларни чуқурлаштирилган тиббий текширувдан ўтказилганида дунё бўйича 100 нафар ҳакамни ичидан энг соғломи ўзбек ҳаками бўлган. Швейцариядан Эрматовнинг ўзи менга қўнғироқ қилиб, ушбу хабарни айтганди. Балки ЖАРдаги мундиалда ўзбек ҳакамларини очилиш ўйинга тайинлашларига соғлигининг меъёрдалиги ҳам сабаб бўлгандир, - дея хотираларини эслади Алишер Абдураҳмонов.