WADA нима ва у қандай ишлайди?

WADA (World Anti-Doping Agency) – Бутунжаҳон антидопинг агентлиги. Ушбу ташкилотнинг асосий мақсади спорт оламида допингга қарши курашдир.

Aгентлик 1999 йил 10 ноябрда Лозанна шаҳрида Халқаро олимпия қўмитаси ва дунё ҳукуматлари томонидан ташкил этилган. WADA асосини спортдаги допингга қарши курашни тарғиб қилиш, мувофиқлаштириш ва назорат қилиш учун яратилган «Лозанна декларацияси» ташкил этади.
Aнтидопинг агентлигининг қароргоҳи 2001 йилдан ҳозирга қадар Канаданинг Монреаль шаҳрида жойлашган.
Aгентликнинг шиори унинг иши моҳиятини очиб беради – Play True («Ҳалол ўйна»).
WADA президенти таъсисчилар кенгаши томонидан уч йилга сайланади. Ташкилотнинг ҳозирги президенти, собиқ енгил атлетикачи Витольд Банька.
WADA функциялари қуйидагиларни ўз ичига олади:

• допинг намуналарини олиш ва таҳлил қилиш учун масъул лабораториялар ва миллий антидопинг марказларини аккредитация қилиш.
• тақиқланган моддалар рўйхатини қабул қилиш, янгилаш ва нашр этиш.
• миллий ваколатхоналар ва нодавлат ташкилотларга антидопинг дастурларини ишлаб чиқишда ёрдам бериш.
• лаборатория базасини ривожлантириш, стимуляторли дориларни аниқлаш усуллари бўйича дастурларни жорий этишга ҳисса қўшиш.
• спортчилар ҳуқуқларини ҳисобга олган ҳолда санкциялар, қоидалар, таъсир қилишнинг интизомий усуллари ва уларни бирлаштириш учун бошқа стандартларни мувофиқлаштириш.
• допинг таркибидаги гиёҳванд моддаларни истеъмол қилиш билан боғлиқ муаммоларни ҳал қилиш ва уларнинг идентификацияланишини кузатишда давлат ва бошқа манфаатдор ташкилотлар билан ҳамкорлик қилиш.
• таълим дастурлари орқали допинг қабул қилиш мумкин эмаслигини рағбатлантириш ва тарғиб қилиш.

Aнтидопинг агентлиги халқаро ташкилот бўлганлиги сабабли, баъзи мамлакатларда ишлаш учун минтақавий ва миллий антидопинг ташкилотлари (РAДО ва НAДО) зиммасига масъулият юклайди.
НAДО рўйхатида 139 бошқарма мавжуд. Фаолият соҳаси мусобақалар пайтида ва ундан ташқарида спортчилар, шу жумладан, агар ушбу мамлакатда мусобақалар ўтказиладиган бўлса, чет эллик спортчиларнинг намуналарини тўплашни ўз ичига олади.