«Барса» «Реал»га айланиб қоляптими?

 Икки клуб анъанавий маънода совринлар учун тез-тез тўқнаш келгани учун рақиблик қилмайди. Бу шунчаки «Манчестер Юнайтед» – «Арсенал» рақобатининг эскича варианти ҳам эмас.

Аксинча, «Барселона» – «Реал Мадрид» қарама-қаршилиги жиддий рақобат. Испаниядаги фуқаролик урушида испан ҳукуматининг Каталония миллий бирдамлигига босим ўтказгани туфайли сиёсий элементлар ҳам қориган жиддий рақиблик ҳисобланади. Аслида, диктатор Франсиско Франко «Реал» мухлиси ҳам бўлмаган, Мадрид унга қарши курашган шаҳарлардан бири бўлган. Испания бирлигини илгари суришни мадридликлар ўша даврда ўзига қабул қилиб олганди. Ўшандан кейин икки томон ҳеч қачон ҳамкорлик қилмай келмоқда.

Замонавий шарт-шароитда, ушбу дуэль майдондаги ғоя туфайли ҳам анча қизиқарли тус олди. Кройфф «Барса»га 80-йиллар охирида мураббий сифатида қайтганидан бошлаб жамоага «Аякс» моделини сингдиришни бошлаб юборди. Бу янгича моделнинг биринчи тамойили пас бериш ва тўпга эгалик қилиш эди.

Албатта ушбу ўйин фалсафаси иш бермаган пайтлар ҳам бўлди. Бироқ бу фалсафанинг реформаторлари уни вақти-вақти билан қайта татбиқ қилиб туришди. Булар – Луи Ван Гал, Франк Райкард, Пеп Гвардиола ва Тито Вилановалар бўлишди. Пас, тўпга эгалик қилиш, позицион ўйин, ҳукмронлик қилиш, юқори сифатли ўйинларнинг давомийлиги ва албатта жамоавийликнинг индивидуалликдан устунлиги – Кройфф фалсафасининг асосий тамойиллари эди. «Реал Мадрид» эса аксинча ўйинни ютиш учун ҳар қандай йўлга бош уриши, ўз сафида суперюлдузларнинг бўлиши ва индивидуалликнинг устунлиги билан азалий рақибидан ажралиб туради.

Луис Энрикенинг «Барселона»га бош мураббий этиб тайинланиши кўпчиликни иккига бўлиб ташлади. У ишини дастлабки тамойилдан воз кечиш билан бошлади.

Пас бериш мунтазам камайиб боргани йўқ, аммо вертикал ўйин кўрсатиш кўпайиб борди. Камига позицион ўйин ва ярим ҳимоя уч суперюлдуз ҳужумчилар эвазига касодга учради.

Аммо Эрнесто Вальверде Лучонинг ўрнинни эгаллаганидан кейин клуб яна биринчи тамойилга қайтиши борасидаги тасаввурлар уйғонди. Боиси Вальверде кўпроқ ўйин назорати орқали позицион ўйин кўрсатишни талаб қилди. Фарқи, озгина кўпроқ назорат. Луис Энрикедан Вальверденинг фарқли томони шундаки у озгина эҳтиёткорроқ. Мураббий Ла Лига ва Қирол Кубогини ютди, аммо ундаги эҳтиёткорлик ва қўрқув мавсумни требл билан тугатишга тўғаноқ бўлди.

Ушбу мавсумда эса каталонияликлар ўтган галгисидан анча мавҳумроқ ўйин намойиш қилмоқда. Бир тарафдан улар ўзларининг услубида ўйнаётгандек. Пас бериш, позицион ўйин, ўйин назорати, барча-барчаси бор. Усмон Дембелега нисбатан бўлаётган муносабат футболчининг иқтидоридан қатъий назар жамоавийлик индивидуалликдан устун эканлигини исботловчи далил бўла олади.

Аммо давомийликчи? «Кўк-анорранглилар»нинг ҳар ўйиндаги ёндашуви бир хил. Ўйинга тўлиқ эгалик қилишчи? Хмм, бунга жавоб бериш анча қийин.

Келинг, вазиятга бир нигоҳ ташлайлик. «Барса»нинг Чемпионлар Лигасидаги иштирокига шунчаки гап бўлиши мумкин эмас. «Ўлим гуруҳи» деб аталган гуруҳда каталонияликлар тўрт учрашувнинг учтасида ғалаба қозонди ва афтидан ўз гуруҳини пешқадам сифатида якунлайди. Улар ҳар учрашувда ажойиб ҳаракат қилишди. Барча кутган ёрқин ўйин намойиш қилишди.

Ла Лигадачи? Олдиндан бирор фикр билдириш қийин бўлиб қолди. Улар мадридликларни 5-1 ҳисобида «ер тишлатган» бўлиши, «Реал Сосьедад» тўсиғидан ўтиши ёки «Севилья»ни тор-мор келтириши мумкин, аммо улар тўрт ўйинда ғалаба қозона олмади. Ўз уйида «Жирона» ва «Атлетик» билан дуранг ўйнади, сафарда «Леганес»га ютқазиб қўйди.

Икки ҳафтача олдин эса 19-ўринда бораётган «Райо Вальекано»га қарши ўйинда сўнгги дақиқалардаги «камбэк»ка муҳтож бўлиб қолди. Кейин «Камп Ноу»да «Бетис»ни қабул қилди. Ушбу рақибини осонликча мағлуб этади деб турган бир вақтда ўртамиёна футболчилар билан жамоавийликни намойиш қилган «Бетис»дан мағлубият аламини тотиб кўрди.

Ушбу ўйинлар бир неча жиҳатлари билан эътиборга молик. «Барса» уларга қарши ўзининг одатий ўйинини кўрсата олмади. Жамоада бирлик, боғлиқлик кўринмади. Позицион ўйин ҳақидаку гапирмасак ҳам бўлади. Тўпга эгалик қилиш афтодаҳол бўлди. Фақатгина Лео Месси, Жорди Альба ва Усмон Дембелеларнинг бир нима қилишга бўлган индивидуал маҳоратлари билан ёдда қолди.

ЕЧЛда ўзини кўрсатаётган клуб наҳотки уй учрашувларида кичикроқ жамоаларга қарши ўзини кўрсата олмаса?

Юқоридагилар уни «Реал»ни озгина эслатиб юбормоқда, шундай эмасми?

Вальверде афтида жамоа устидан назоратни йўқотиб қўйган кўринади. Тўғри унинг жамоаси ҳануз Ла Лига етакчиси. Аммо бир очко фарқ уларни энг яқин таъқибчисидан ажратиб туради. Энг омадсиз мавсум стартини ўтказаётган «қироллик клуби» эса улардан атиги тўрт очко ортда қолмоқда.

Нейтрал мухлислар учун чемпионлик пойгасида интрига сақланиб қолгани яхши бўлиши мумкин, аммо «Барселона»нинг «Реаллашиши» улар учун ёмон хабар. Бутун мавсум катта ўйинларда ўзини кўрсатиш орқали иш битмайди.

Албатта, «Реал» буни сўнгги уч йилда икки марта ЕЧЛда (2016 ва 2018) кўрсатиб берди. Каталонияликлар шунга қарамай ҳозирданоқ ички чемпионатга ҳам жиддий эътибор қаратиши ва давомийликни сақлаб қолиши керак. Акс ҳолда баҳор келган вақтда улар кўп ҳаммасини йўқотиб қўйиши турган гап.