Кўринганидек беозор бўлмаган фил "оқ бўри"га қарши! Таиланд терма жамоаси биз учун ноқулай рақибми? (Таҳлил)

Ўзбекистон терма жамоасининг нимчорак финалдаги рақиби - Таиланд ҳақида фикр юритамиз. Уларнинг кучли ва кучсиз томонлари нимада? Эътиборга молик омиллар ва бизнинг жамоага қўл келиши мумкин бўлган аспектларга қисқача тўхталамиз.

Япониялик мутхассис Масада Иши бошқарувидаги терма асосан классик 4-2-3-1 схемасидан фойдаланади. Тезкорлик, чаққонлик эвазига рақиб жарима майдончаси ичида очиладиган зоналар, интенсив прессинг ва яхши жисмоний тайёргарлик. Айнан шу факторлар Таиланд терма жамоасига ўз гуруҳида мағлубиятга учрамай 5 очко билан кейинги босқич масаласини ҳал қилишини таъминлади. Таиланд жуда кўп аспектларда Японияга тақлид қилади. Бош мураббий футболчиларнинг кучли жиҳати саналган тезлик ва жисмоний тайёргарликка суянган холда ўйин қурган. 4-2-3-1 схемасидан фойдалангани сабабли жуда ёпиқ, ёки жуда очиқ ҳам футбол намойиш этмайди. Вазиятдан келиб чиқиб, позицион ва қарши ҳужум уюштириши мумкин.

Умуман олганда, Масада Иши "Бурирам Юнайтед" клубини 2 йил давомида бошқарган ва маҳаллий футболни жуда яхши билади. 2023 йилда терма жамоа постини қабул қилганидан сўнг, жуда кўплаб ёш футболчиларни терма жамоага чақирди ва таркибни шакллантириб олгунга қадар барчага имконият тақдим этди.
Жамоанинг асосий кучи тезкор футболчиларда. Таиланд ҳужумнинг 3 зонасида чаққон футболчиларига суянади. Шунингдек, керакли паллада ўша футболчиларни узун паслар билан тезкор қарши ҳужумга ўтишини таъминлаши ҳам мумкин. Умуман олганда, арсеналида бир нечта қуроллари бор рақиб билан тўқнаш келяпмиз. Ранг-барангликка интилибгина қолмай, ҳимояланиш чоғида агрессив прессинг қўллайди. Бу рақибнинг ўз жарима майдончаси атрофида кескин ҳужум уюштиришини мураккаблаштиради. Таиланд камдан-кам холарда катта куч билан олдинга ўтишини ҳисобга олсак, қарши ҳужумда ушлаш ҳам осон бўлмайди. Бир сўз билан айтганда, яхши савиядаги рақиб билан нимчорак финалда тўқнаш келамиз.

Хўш, бу баҳсда бизга нима қўл келиши мумкин?

Бизда ижрочилар класси борасида сезиларли устунлик мавжуд. Йигитлар баҳс давомида эпизодларда техник маҳоратини намойиш эта олса, бўш зоналар етарлича бўлади. Яъни, олдинги чизиқда ўйнаётган футболчиларимиздан креативлик талаб қилинади. Айнан улар жарима майдончаси атрофида қабул қиладиган ностандарт қарорлар биз учун ғалаба калитига айланишининг эҳтимоли юқори. Австралия ва Сурияга қарши баҳсларда кўрсатган примитив футболимиз Таиланд билан ўйинда қўл келишининг эҳтимоли жуда паст. Боз устига, плей-офф босқичидаги пенальтилар серияси ҳам ўйинга жамоалар танланган стратегияга таъсир кўрсатмай қолмайди. Яъни, йигитларимиз биринчи бўлимда рақиб дарвозасини ишғол эта олмаса, унда иккинчи таймда катта куч билан олдинга ўтиш рискни ошиб кетишига сабаб бўлади.
Шу ўринда, яна бир ўринли савол туғилади. Хўш, бу ўйин учун Сречко Катанец қайси ўйин схемасига мурожаат этади?
Иккита вариант бор. 3-4-3 (ҳимояланиш чоғида 5-2-3) ва 4-3-3 (ҳужум чоғида 4-2-4). Уларнинг қай бири старт схемага айланиши Катанецнинг ўйинга танлаган "Game plani"ини англатади. Агар 3 марказий ҳимоячи билан баҳсни бошласак, демак катта юк олдинги чизиқда ҳаракат қилаётган футболчиларнинг индивидуал маҳоратига боғлиқ. Улар бирга-бир ўйнаган чоғида рақибни алдаб ўтиши ва креативликни ишга солиши керак. Агар 4-3-3 га мурожаат этсак, илк дақиқаларданоқ тўп назоратини қўлга олган холда, 14-ҳудуд атрофида ҳукумронлик ўрнатишимиз эҳтимоли ошади. Яъни, рақибга эрта прессинг қўллаган холда катта куч билан олдинга ўтамиз. Айни дамда, жамоамиз таклиф этадиган бу ўйин стратегиясида Таиланд ўзини жуда ёмон ҳис қилиши турган гап, аммо қарши ҳужумда ўйнаш имкониятига эга бўлади.

Агар 5 ҳимоячи билан ўйнасак, рақибнинг олдиндаги ҳужумларини деярли катта муаммосиз бартараф этишга муваффақ бўламиз, бироқ марказда креативлик етишмай қолиши мумкин. Яна барча иш олдинги чизиқдаги 3 футболчининг қай даражада самарали ҳаракат қилишига боғлиқ бўлиб қолади. 2-вариантни танлсак, бироз таваккал қиламиз, аммо ўйини ўзимиз бошқаришимиз мумкин. Тўп назорати ва рақибнинг жарима майдончаси атрофида ижрочиларимиз сони ва ҳужум уюштириш учун вариантларимиз кўпроқ бўлади. Сречко Катанец қай бирини афзал кўришини олдиндан тахмин қилиш жуда қизиқ. Плей-офф ўйини бўлгани боис, эҳтиёткорликни танлаши, ёки класс борасида йигитлармиз кучлироқ бўлганига таянган холда очиқ футбол намойиш этишни танлаши ҳам мумкин. Нимчорак финалдаги ўйинимизни қандай бориши ва нималар бизга қўл келиши айнан старт схемасидаги мураббийнинг қарорига боғлиқ. Рақибнинг ўйинларини кўриб чиқиб қилган хулосам шу-ки, икки вариантда ҳам биз барибир ўйин фаворити бўлиб қолаверамиз.

Йўқотишлар йўқ эмас...

Афсуски, айнан у қадар баланд бўйли бўлмаган рақиб билан баҳс олдидан Игорь Сергеев сафдан чиқди. Айнан унинг жарима майдончаси ичидаги иккинчи қаватдаги устунлиги ҳужумларимизни кескинлигини ошириб бериши мумкин эди. Шунингдек, Шерзод Насруллаев ҳам катта эҳтимол билан баҳсни ўтказиб юборади. Қўшимчасига, сариқ карточка олган футболчиларимиз сони ҳам кишини ўйлантирмай қўймайди. Айни дамда, Абдуқодир Ҳусанов, Отабек Шукуров, Умарбек Эшмурдов ва Одил Ҳамробековларда сариқ карточка бор. Уларнинг 30 январь куни оладиган сариқ карточкаси чорак финалда ўйини ўтказиб юборишига сабаб бўлади. Бу йигитларнинг барчаси ҳозир ўз позициясида биринчи рақамли номзод эканлигини ҳисобга олсак, бу омил кейинги босқичда қўшимча муаммолар туғдириши ҳеч гап эмас.

Хулоса ўрнида:

Таиланд бугун ва ҳозир Ўзбекистон терма жамоаси учун ўтиб бўлмас рақиб эмас. Шу билан биргаликда, уларни енгиш учун юқори концентрацияда ҳаракат қилишимиз шарт. Класс борасида йигитларимиз рақибларидан кучли, аммо уни таблога кўчириш учун ҳам 90 дақиқа давомида бехато "ишлаш" лозим. Рақибнинг бизга нима таклиф этишини тахминан биламиз. Барчаси, Ўзбекистон терма жамоаси рақибига нима таклиф қилишига боғлиқ.

Тахминий таркиб:

Ўткир Юсупов;

Абдуқодир Ҳусанов, Умарбек Эшмуродов, Рустам Ашурматов, Зафармурод Абдураҳматов, Фарруҳ Сайфиев;

Отабек Шукуров, Одил Ҳамробеков;

Жалолиддин Машарипов, Остон Ўрунов, Азиз Амонов.