Футболдан совиган мухлислар, даври ўтаётган юлдузларимиз ва Катанецнинг саҳнага чиқиши!

Кеча Доҳа шаҳрида 2024 йилда бўлиб ўтадиган Осиё кубогига қуръа ташланди. Унга кўра, терма жамоамиз “B” гуруҳида Австралия, Сурия ва Ҳиндистонга қарши кураш олиб бориши маълум бўлди. Хўш, бу “ўлим гуруҳи”дан омон чиқамизми? Австралияни енгишга қодирмизми? Сурия 3-саватчадаги энг кучли рақибмиди? Ҳиндистон ҳақида нима биламиз? Шу ва яна бошқа кўплаб саволларга жавобни мана шу мақолада олишингиз мумкин.

Мусобақа формати

Сўнгги йилларда футболнинг жадал ривожланиб бораётгани сабабли катта мусобақаларда иштирокчилар сонининг ортиши кузатилмоқда. Бу тенденция Осиё кубогига ҳам таъсир кўрсатмай қолмади. Эндиликда 16 эмас, 24 терма жамоа турнирда иштирок этади. Улар 6 гуруҳга тўрттадан бўлинган ҳолда, ўз иштирокини бошлайди. Квартетда биринчи ва иккинчи ўринни эгаллаган жамоалар ўз-ўзидан плей-офф йўлланмасига эга чиқади. Шунингдек, 6 квартетдаги энг яхши натижа қайд этган 4 та ўз гуруҳида учинчи ўринни олган жамоа ҳам ҳал қилувчи босқич йўлланмасига эга чиқади. Шу тариқа, плей-офф чорак финалдан эмас, нимчорак финалдан бошланади. 12 январь санасида Қатар ва Ливан ўртасидаги баҳс турнирни очиб беради.

Энди бироз илгарилаб кетамиз. Агар гуруҳда биринчи ўринни олсак, “А”,”C” ва “Д” гуруҳларидаги 3 ўринни олган энг яхши жамоалардан бири билан тўқнаш келамиз. Иккинчи ўрин эса, бизни “Ф” гуруҳидаги иккинчи жамоага қарши плей-оффда тўп суришимизни англатади. Агар 3 ўрин билан кейинги босқичга чиқсак, “Д” гуруҳида ғолиби нимчорак финалда бизни қарши олади.

Биз "ўлим гуруҳи"дамизми?

Қайсдир маънода, қуръа биз учун қулай келди деб бўлмайди. Ҳиндистонни инобатга олмаганда, Сурия ва Австралия биз учун ноқулай рақиблар саналади. Эктор Купер бошқарувидаги Сурия биз сингари ҳимоядан ўйнаса, “кенгурулар” жисмонан анча бақувват футболчилардан ташкил топган. Сўнгги йилларда Ҳиндистон футболида ҳам яхшигина ривожланиш бўлганини ҳисобга олиш шарт. Ушбу юрт футболида ҳозир асосан кучли хорижлик мутахассислар иш олиб бормоқда. Боз устига, чинакам аутсайдер мақомида турнирга ташриф буюрган ҳиндлар ҳеч қандай босимсиз эркин тўп суриш имконига эга. Бу ҳам “крикет юрти вакиллари" учун кичик бир қўшимча куч тақдим этиши мумкин. Сурия бу гуруҳдаги “яширин тулпор”. Купер бошқарувидаги жамоа жорий йил давомида иккита ўртоқлик ўйинида иштирок этди. Улар Таиланд устидан 3:1 натижасида ғалаба қозонган бўлса, Баҳрайнга минимал ҳисобда енгилда.

Грем Арнольд қўл остидаги Австралия бизни гуруҳдан ўрин эгаллаши биланоқ деярли барча Қатарда бўлган 2011 йилдаги ярим финал ўйинини ёдга олани аниқ. Унутмаслик лозим, у Австралия деярли дунё юлдузларидан ташкил топган “олтин авлод” эди. Ҳозир, “кенгурулар”да авлодлар алмашинуви кузатилган. Бугун улар сафида Тим Кэҳилл, Ҳарри Кьюэлл, Лукас Нил, Мило Единак сингари катта футболчилари йўқ.

Ҳа, доимгидек легионерлар жамоа асосини ташкил этади, бироқ бу 2011 йилдаги даражадан анча пастроқ. Соддароқ қилиб айтсак, "ўлим гуруҳи"да айнан Ўзбекистон биринчи ўрин билан кейинги босқичга чиқиш учун даъвогар.

Футболчилар ҳолати ва мураббий эффекти

Сречко Канатец қўл остида терма жамоамиз кераклича вақт давомида йиғин ўтказди. Турли ўйин услубига эга жамоалар спарринг рақиб вазифасини бажариб берди. Қисқаси, Катанецда керагидан ҳам ортиқроқ вақт бор эди. Энди, натижа кўрсатиш фурсати етди. Ўйлашимча, Катанец тарғиб этаётган футбол айнан мана шу мусобақада илк мевасини беради. Ишончли мудофаа, тезкор қарши ҳужум ва топ даражадаги марказий ҳужумчи уйғунлиги бизни Осиё кубогидаги 2-рақамда тўп сурадиган энг хавфли жамоага айлантиришини кутяпман. Футболчиларимизнинг руҳий ҳолати ҳам терма фойдасига ишлайди. Сабаби, Жалолиддин Машарипов, Отабек Шукуров, Элдор Шомуродов, Ўткир Юсупов, Рустам Ашурматов ва бошқа яна бир нечта футболчимиз учун бу карьерасининг энг пик нуқтасига тўғри келаётган мусобақа ҳисобланади.

4 йилдан сўнг уларнинг спорт формасида пасайиш бўлиши аниқ. Шу боис, термамизнинг бугунги суягини ташкил этувчи йигитлар қитъа биринчилигида юкнинг катта қисмини ўз бўйнига олади. Ҳозир, ФИФА рейтингида Уммон, БАА ва Ироқдан пастда турганимизга қарамай, терма жамоа кўрсатаётган ўйин Осиёнинг топ-6 жамоасиникидан қолишмайди. Шундай экан, ушбу турнирда плей-оффдаги рақиб ким бўлишидан қатъи назар, камида ярим финалга қадар етиб боришга потенциалимиз етади.

Сўнгги йилларда ўзбек футболида сезиларли даражада пасайиш кузатилгани бор гап. Айниқса, терма жамоамизнинг сўнгги ЖЧ саралашидаги омадсизлиги ушбу спорт турининг юртимиздаги имиджига сезиларли даражада салбий таъсир кўрсатди. Ишқибозлар ҳам кетма-кет омадсизликлардан сўнг бироз футболдан совиб қолгани рост. Айнан бу турнир мамлакатда футболни яна аввалги даражасига олиб чиқиш имконини тақдим этади.

Яҳёхўжа Улуғхўжаев