Ўзбекистон терма жамоасининг навбатдаги рақиби - Коста Рика. Улар қандай жамоа, кучли томонлари ва камчиликлари нимада?

Бугун Ўзбекистон миллий терма жамоаси Камерун билан ўртоқлик учрашувида майдонга тушди ва 2:0 ҳисобида ғалаба қозонди. Ўйиндаги голларга Ҳожимат Эркинов ва Остон Ўрунов муаллифлик қилди.

Катанец шогирдлари 27 сентябрь куни КОНКАКАФ вакили ҳисобланган Коста-Рикага қарши майдонга тушди. Шу боис, мазкур ўйин олдидан рақиб терма жамоанинг ўйин услуби, устун ва камчиликлари ҳақида батафсил тўхталишга қарор қилдик.

Коста-Рика

Лақаби: "Лос Тикос"

P.S. Коста-Рика терма жамоасининг лақаби "Лос Тикос" деб аталади. Тахаллус мамлакат аҳолисининг нутқининг ўзига хос хусусиятлари туфайли пайдо бўлган. Коста-Рикаликлар кичиклаштирувчи сўзларни яхши кўрадилар. Уларнинг сўзларида "-икос" ва "-тикос" қўшимчалари қўлланилади. Бундай сўз бойлиги кўп бўлгани учун Коста-Рикага шундай лақаб қўйишган.

ФИФА рейтинги: 34-ўрин.

Олти карра жаҳон чемпионатига иштирокчиси (1990, 2002, 2006, 2014, 2018, 2022).

Мураббий ва ўйин услуби

Луис Фернандо Суарес Коста-Рика терма жамоасининг бош мураббийи ҳисобланади. Колумбиялик мутахассис 2021 йилнинг ёзидан буён жамоани бошқариб келмоқда.

Коста-Рикага қадар Суарес Гондурас ва Эквадор каби жамоаларда ҳам ишлаган. Таъкидлаш керакки, мутахассис Эквадор билан 2006 йилда Германияда бўлиб ўтган Жаҳон чемпионатида қатнашиб, тарихий натижага эришди - 1/8 финал. Эквадор терма жамоасида ҳозиргача унинг натижасини ҳеч ким такрорлай олгани йўқ.

Мураббий Лотин Америкасида яхши танилган. Клублар ва терма жамоалар даражасида у олтита давлатда ишлашга муваффақ бўлди: Колумбия, Эквадор, Перу, Гондурас, Мексика ва Коста-Рика.

Коста-Рика терма жамоасининг ўйин схемаси: 4-2-3-1, баъзи пайтларда 5-4-1 ва 4-3-3.

Ўйин услуби: тўпсиз ўйнаш, чуқур ҳимоя ва қарши ҳужум

Коста-Рика деярли барча ўйинларда тўп назоратини рақибга беради. Баъзида рақамларни келтирадиган бўлсак, статистика даҳшатли кўриниш олади, масалан: Панамага қарши 36%, АҚШга қарши 35% ва Мексикага қарши 28%.

“Лос-Тикос” ҳимоясида бундай тактикалар ўз натижасини бераётганини гувоҳи бўлишимиз мумкин. Мисол тариқасида, жаҳон чемпионати саралаши доирасидаги беллашувлар бунинг исботи бўла олади. Коста-Рика чуқур ҳимояланишни ва тезкор қарши ҳужумга ўтишни яхши кўради. Терма жамоанинг қанот чизиғи яхши ҳаракат қилади.

Ўйин давомида тактик схема ўзгариб туришини кузатиш мумкин - 4-3-3 ва 5-4-1.

Коста-Рикаликлар ўнг қанотдан ҳужум уюштиришни афзал кўрадилар. Асосан, қанотдан рақиб жарима майдончаси ичидаги очиқ турган футболчига тўп етказиб берилади.

Терма жамоа етакчилари

Кейлор Навас дунёнинг энг яхши дарвозабонларидан бири.

Коста-Рика терма жамоаси сардори, ҳозиргача жамоа сафида 107 та ўйин ўтказган. Ушбу футболчини ортиқча таништиришга ҳожат йўқ. Сабаби, "Реал" Мадриднинг собиқ футболчиси "қаймоқранглилар" таркибида клубнинг барча мумкин бўлган совринларини, шунингдек, ПСЖ билан Франция чемпионати олтин медалларини қўлга киритди. Пантера - Наваснинг лақаби. Ажойиб реакцияси туфайли мухлислар Кейлорни шундай аташади. Ҳозирда футболчи 35 ёшда бўлса-да,  ўзининг юқори савиясини сақлаб келмоқда. Аммо шуни ҳам айтиб ўтиш керакки, Навас Ўзбекистон терма жамоасига қарши ўйнамайди. Мураббийлар штаби футболчининг ҳозирги ҳолатидан мамнун. Шу сабабли, сентябрь ойидаги йиғинга уни таклиф қилишмади.

Жоэль Кэмпбелл Коста-Риканинг асосий ҳужум кучи ҳисобланади.

"Арсенал"нинг собиқ футболчиси Коста-Риканинг ҳужум чизиғидаги энг тажрибали футболчидир.

Жоэль 30 ёшда, лекин ҳамон унинг ажойиб тезлиги ва кучли зарбаси сақланиб қолган. У терма жамоа сафида 117 та ўйин ўтказиб, 25 та гол урган ва Коста-Рика учун ажралмас футболчи ҳисобланади.

Эслатиб ўтамиз, айнан Кэмпбеллнинг голи Коста-Рикага жаҳон чемпионати йўлланмасини тақдим этди.

Франсиско Кальво жамоанинг энг муҳим ҳимоячиси

30 ёшли марказий ҳимоячининг бўйи 180 см. Шу сабабли, Франсиско ҳавода яхши ўйнайди ва мунтазам равишда боши билан гол уради.

Кальво тезкор, тактик жиҳатдан яхши ҳаракат қилади. У марказий зонадан ташқари ҳимоянинг чап қанотида ҳам ўйнай олади. Франсиско жамоанинг ҳимоявий ўйинини қуришда катта аҳамият касб этади. У ҳозиргача Коста-Рика сафида 74 та ўйин ўтказган.

Афзалликлари ва камчиликлари

Кучли томонлари: тезлик, ҳавода кураш, интизом

Камчиликлари: ўйинчиларнинг даражаси, ёш, ҳужумдаги вариантлари

Коста-Рикаликлар жисмонан жуда яхши тайёрланган. Кўпинча тўпсиз ўйнаса-да, 90 дақиқа давомида бир темпда ҳаракат қила олади. Охирги статистик маълумотларига кўра, Коста-Рика Шимолий ва Жанубий Америкада Бразилиядан кейин энг кўп югурувчи жамоа ҳисобланади.

Ҳавода ўйнаш “Лос Тикос” футболининг ҳам ҳимоядаги, ҳам ҳужумдаги муҳим қисмидир. Қанотлардан ҳужум қилиш ёки жамоа бўлиб ҳимояланиш пайтида уларнинг асосий қуроли – иккинчи қаватдаги кураш.

Интизом Коста-Рикаликлар учун юқорида санаб ўтилганлардан кам эмас. Футболчиларнинг тажрибаси ўзаро бир-бирини тушунишга катта ёрдам беради. Боиси, ўнга яқин футболчилар терма жамоа сафида 60 ва ундан ортиқ ўйин ўтказган, бундан ташқари, кўплаб футболчилар Коста-Рика чемпионати бирга ҳаракат қилишади.

Коста-Рикада ёш - жиддий муаммо. Авлодлар алмашинуви узоқ чўзилди ва эски футболчиларнинг ўрнини боса оладиган ёшлар деярли топилмаяпти. Бунинг ажабланарли жойи йўқ, Коста-Рика аҳолиси тахминан 5 миллион кишини ташкил қилади. Шу боис, улар бунга ўхшаш қийинчиликларга дуч келиши табиий ҳолат.

Ўйинчиларнинг даражаси ҳам юқори эмас. Ҳозир Европада фақат иккитаси - Кейлор Навас (Франция) ва Франсиско Кальво (Туркия) ўйнамоқда. Қолганлари асосан Коста-Рика чемпионатида, шунингдек, МЛСда тўп тепади.

Коста-Рикада ҳужум позициясида ўйнайдиган вариантлар жуда кам. Жамоа тўпсиз ўйнашга ўрганиб қолган, бу эса ғалаба қозониш керак бўлган пайтда қийинчилик туғдиради. Шу сабабли, улар одатда рақибни тўпни йўқотишини кутишга ва тезкор қарши ҳужум уюштиришга мажбур бўлади.

Маҳмудов Жамшидбек