«Arsenal» nega bu qadar omadsiz start oldi? Buning echimi nimada?

Sports.uz Angliyaning eng mashhur jamoalaridan biri - «Arsenal» tushib qolgan vaziyat va uning echimi borasida fikr yuritadi.

«Arsenal» mavsumni juda yomon boshladi. Omadsiz uchrashuvlar, alamli mag‘lubiyatlar soni keskin ko‘payib ketdi. Ko‘pchilik Mikel Artetadan katta g‘alabalarni kutgan edi. Yakunda esa, yana bir omadsiz mavsumga guvoh bo‘lmoqdamiz. Xo‘sh, muammo nimada? Muammo negizida nima yotibdi? Bugun shu savollarga javob izlashga urinib ko‘ramiz.

13 karra Angliya chempioni «Arsenal» so‘nggi bor APL taxtiga 2004 yilda ko‘tarilgan edi. O‘shanda, Vengerning engilmas yigitlari 38 ta o‘yinning hech birida mag‘lub bo‘lmagani ko‘pchilikning yodidan ko‘tarilib ketmagani aniq. Bugungi «Arsenal» esa, o‘sha davrdagi «koninirlar»ning soyasida qolib ketmoqda.

Hozir «Arsenal»ning turnir jadvalidagi ahvoliga havas qilib bo‘lmaydi. Bu xuddi yomon tushga o‘xshab bormoqda. 14 ta turda «to‘pchilar» atigi 14 ochko ishladi xolos. Shu bois, haqli ravishda 15 pog‘onada borishmoqda. Boz ustiga, klub so‘nggi 39 yildagi eng yomon startini amalga oshirdi. To‘g‘risi, keyingi paytlarda bu klubni bunday nochor ahvolda ko‘rmagan edik.

Deyarli barcha ingliz nashrlari jamoaning tanazzulga yuz tutishiga Vengerning ketishini asosiy sabab qilib ko‘rsatmoqda. Bu xuddi ser Aleks «Manchester Yunayted»ni tark etishi bilan barobar. «Arsenal» ham deyarli «qizil iblislar» ortida ketmoqda. Venger ser Aleks singari o‘z jamoasida eng muhim figura edi. Ularning birdaniga yo‘q bo‘lib qolishi ikki klub natijalarida birdek aks etdi.
Endi o‘xshashlikka e’tibor bering! «Arsenal» va «Manchester Yunayted» klublari yangi sardor izlashga majbur. Vaholanki, darg‘alar borasida 25 yil davomida hech qanday muammo bo‘lmagan. «Manchester Yunayted» 80 million evroga xarid qilingan Xarri Maguayrni (qimmat futbolchi bo‘lgani uchun) tanlagan bo‘lsa, «Arsenal» ishongan Jaka varianti to‘liq omadsizlikka uchradi.

Darhaqiqat, APL klublari ichki musobaqada g‘olib chiqishi uchun lider murabbiy va chinakam sardorga muhtoj. Endi so‘nggi yillarda katta yutuqlarga erishayotgan ingliz klublariga e’tibor bering! «Liverpul»da Yurgen Klopp eng mashhur shaxs. Jordan Xenderson esa, uning maydondagi askari! «Siti»da esa, hech kim Gvardiolachalik muhim emas! Kevin De Bryuyne uning o‘yindagi o‘ng qo‘li! Hatto «Tottenxem»da Joze o‘z o‘rnini ko‘rsatib qo‘ydi. Keyn va Son u uchun jang qilmoqda. «Everton»ga Anchelotti kelgach, klub darrov Xamesni xarid qildi. Endi bu bog‘lam effekti maydonda natija ko‘rsatmoqda. «Chelsi» Frenk Lempardga yordam berish uchun Tyago Silvani tarkibga qo‘shib oldi. U jamoaning ichki muhitiga javob berishi va yangi etakchi bo‘lishi ko‘zda tutilgan edi.

Endi e’tiborni yana «Arsenal»ga qaratamiz. Yuqorida nomi zikr qilingan murabbiy va futbolchilar og‘ir uchrashuvlarda mas’uliyatni bo‘yniga olishi va natija uchun javob berishi lozim va buni uddalashmoqda. Ularning barchasi futbol tili bilan aytganda «avtoritet» sifatida maydondagilarga qo‘shimcha motivatsiya beradi. Boz ustiga, «katta o‘yinlar»da pishgan futbolchilar murabbiy va futbolchilar o‘rtasidagi ko‘prik vazifasini o‘tab beradi. Murabbiy va etakchi futbolchining ahil bo‘lishi esa, butun ichki muhitni bir me’yorda ushlab turadi, jamoani bir maqsad sari etaklaydi.

Afsuski, bunday bog‘lam bugungi «Arsenal»da umuman yo‘q. Hozirgacha Vengerning vorisi topilmagani bunga asosiy sabab. Frantsiyalik mutaxassis o‘z davrida Toni Adams, Sol Kempbel, Anri, Vieyra va hech bo‘lmaganda Fabregas bilan jamoani jamlab kelgandi. Ayniqsa, Venger va Anri o‘rtasidagi bog‘liqlik «Arsenal» uchun ajoyib davrlardan esdalik bo‘lib qoldi. Anri maydonda chinakam etakchi va murabbiyning eng ishongan futbolchisi edi.

Xo‘sh, «Arsenal» yana shunday tandemni shakllantira oldimi? Afsuski, yo‘q. Futbolchilarning deyarli 70 foizi o‘rtacha klassdagi ijrochilar. Murabbiyning “so‘zi” kesgir emas, tajribasi ham shunga yarasha.
Achinarlisi shundaki, «Arsenal» kutilayotgan muammolarni oldindan ko‘ra olmadi. Boshqaruv Pep Gvardiolaning yordamchisi bo‘lgani uchungina Mikel Artetaga topshirildi va undan ustozining mahorati, natijalarini kuta boshlashdi.

Ispaniyalik murabbiy ko‘p gol uradigan Per Emerik Obameyangdan etakchi yasamoqchi bo‘ldi. Biroq, u jamoa uchun emas, o‘zining imijini ko‘tarishga harakat qiladigan o‘yinchi bo‘lib chiqdi. O‘zil ter to‘kmay maosh olishga ko‘nikib qolgan bo‘lsa, Villian kutilgan ishonchning yarimini ham namoyish eta olmadi. Jamoani o‘z ortidan ergashtiradigan o‘yinchi yo‘q hisobi. Shu bois, bu mavsumda «Arsenal» o‘yin davomida hafvli vaziyatlar yaratish soni bo‘yicha APL oxirgi – 20-o‘rinda bormoqda.Mikel Arteta mustaqil ish qilmagan. U doim ikkinchi raqamda ishlashga o‘rganib qolgan. Katta sahnada o‘zini yo‘qotib qo‘ydi. Katta klublarni boshqaradigan murabbiylar esa, kichik sahnalarda ham bosh rolni ijro etishga qodir bo‘lishi kerak.

Bugun «Arsenal» uchun Anri darajasidagi muhim futbolchi bormi? Yoki Toni Adams singari maydonda jang qiladiganichi? Venger kabi butun hayotini klub uchun sarflagan fidoyi murabbiy qani?
Bunday savollarni qalashtirib tashlash mumkin, biroq savollarning javobi aniq. London klubi tarkibiga razm solsak, suyagi qotmagan yoshlar va o‘z maqsadiga erishish yo‘lini topa olmagan yulduzli nomlar yig‘indisini ko‘ramiz. Bu bilan cho‘qqiga chiqib bo‘lmaydi. Chunki ularning hayotida va xayolida futboldan muhimroq narsalar ko‘p.

Tabiiyki, Artetaga hali-beri chiqish eshiklari ko‘rsatilmaydi. U ikkita kubok bilan klub muzeyini boyitdi. Aynan shu omil sababli u hali iste’foga chiqarilmadi. Klub butun jamoani ortidan ergashtiradigan etakchiga muhtoj. Agar shunday transferlar amalga oshirilsa, so‘nggi nuqtani qo‘yish Mikel Artetaning qo‘lida qoladi. U Vengerdan qolgan bo‘shliqni to‘ldirishi, o‘z g‘oyalari to‘g‘ri ekanini futbolchilarga isbotlab berishi lozim. Agar bu ish amalga oshirilsa, biz tez orada kuchli «Arsenal»ni ko‘rishimiz mumkin. Unga qadar, etakchilarsiz qolib ketgan klub o‘z muxlislarini ranjitishda davom etaveradi.

Yahyoxo‘ja Ulug‘xo‘jaev