Асрор Алиқулов: Про-лига савияси олдингидек эмаслиги учун бажариб бўлмас ишни уддаладик деб ўйламайман

Ўтган ҳафтада про-лиганинг «А» гуруҳида 26-тур учрашувлари бўлиб ўтди. Ғузорда «Шўртан» «Машъал» билан куч синашди ва мазкур тўқнашувда қайд этилган 1:1 ҳисоби муборакликларнинг Суперлигага қайтиши учун етарли бўлди. 26-турдан кейин «Машъал»нинг ҳисобида 55 очко мавжуд. 2-ўриндаги «Истиқлол»да эса 49 очко бор. Навбатдаги турда эса «Машъал» «Ифтихор» билан ўйнаши керак эди. Аммо фарғоналиклар четлатилгани боис ўз-ўзидан муборакликларга техник ғалаба ёзилади. Бунинг устига «Машъал»нинг «Истиқлол» билан ўзаро ўйинларидаги  устунлик ҳам воҳаликлар томонида. Шундай экан, Асрор Алиқулов бош мураббийлик қилаётган «Машъал» муддатидан олдин Суперлига йўлланмасини қўлга киритишга муваффақ бўлди.

Ёдингизда бўлса, мавсум ўрталарида «Машъал» клубида бош мураббий ўзгариб, Александр Хомяковнинг ўрнини Асрор Алиқулов эгаллаганди. Айтиш мумкинки, унинг «Машъал» бошқарув остида ишлаши унинг ўзи учун ҳам ўзига хос синов эди. Боз устига жамоа таркиби деярли ёш ўйинчилардан тузилганди. Кўпчилик эса ҳаттоки, ҳали про-лигада ҳам дебют қилмаган футболчилар билан Суперлига йўлланмаси учун қандай қилиб кураша олишларига ҳайрон қолишганди. Бироқ «Машъал» ном жиҳатидан ҳам про-лиганинг етакчиларидан бири эди. Фақат буни амалда исботлаш керак эди холос. Бундан ташқари, клубда илк бор бош мураббийлик қилаётган Алиқуловда ҳам бундай ҳолатда ўзининг нималарга қодирлигини кўрсатиш борасида имконият юзага келганди. Асрор Чориевичнинг бунгача мураббий сифатидаги билим ва савиясидан келиб чиққан ҳолда унинг истеъдодли эканлигини пайқагандик. «Машъал» эса Алиқуловни бош мураббийликка тайинлаб тўғри йўл тутганига яна бир бор амин бўлдик.

- Аввало айтишим керакки, жамоамизнинг бу муваффақиятида собиқ мураббий Александр Хомяковнинг ҳам катта ҳиссаси бор, - дея гап бошлади, Асрор Алиқулов. - Бу жамоани йиққан айнан Александр Андреевич бўлади. Кейинчалик Хомяков жамоадан кетгач, унинг иши менга топширилди. Ўша пайтда қўрқув бўлмади-ю, аммо эплаб кета оламанмикин, деган ҳадиксираш бўлганди. «Машъал»нинг Суперлига йўлланмасини қўлга киритгани бутун мураббийлар штаби ва ҳаммамизнинг ютуғимиздир. Шунингдек, мавсум давомида етакчи жамоалар, айтайлик, «Истиқлол», «Шўртан» каби клублардан кўпроқ очколарни йиғишни мақсад қилгандик. Агар асосий рақобатчиларга имкониятни бой бериб, асосан пастки ўриндаги жамоалардан очко олаверсангиз, у ҳолда Суперлигага чиқиш имкониятлари пасайиб кетган бўларди. Биз ҳар бир учрашувга тайёрландик, аммо эътибор берсангиз, «Машъал»нинг ҳар бир ўйини оғир ўтган. Масалан, «Шўртан», «Истиқлол» каби жамоалар «Ифтихор» ва бошқа рақиблар дарвозаларига 8 ёки 10 талаб гол урган бўлса, биз ўшаларни қийналиб ютган пайтларимиз ҳам бўлди. Шунинг учун бизда осон учрашувлар бўлмади. Ўйлайманки, бу ёш футболчиларимизнинг ўсишига ҳам таъсир қилган. Шу боис ҳам ҳар бир ўйинга жиддий тайёргарлик кўраверганмиз. Йигитларимиздаги чидамлилик ва ўзига бўлган ишонч мана шундай ўйинлар орқали ошиб бораверган. Албатта, биз учун энг муҳим беллашувлар – охирги турлардаги «Истиқлол» ҳамда «Шўртан»га қарши баҳслар эди. Мазкур ўйинлар чемпионатда кимнинг биринчи ўринни олишини ҳал қилиб берди. Керакли очколарни қўлга киритганимиз туфайли муддатидан олдин Суперлигага чиқишимизга сабабчи бўлди.

Клубда ишлаш тизими ўзгарди, юқорида айтганимиздек таркибнинг ўзаги ёш футболчилар билан шакллантирилди. Бундай пайтда эса анча-мунча мураббий улар билан ишлаб мақсадга эриша олиши қийин кечади. Бу эса худди таваккалчиликка ҳам ўхшаб кетади.  

- Жамоамиздаги футболчиларга қарасак, уларнинг аксарияти про-лигада дебют мавсумини ўтказишди, - дея мавзуни давом эттирди, Асрор Чориевич. - Адашмасам, таркибимиздаги саноқли ўйинчиларгина илгари элитада ўйнаган бўлишлари мумкин. Масалан, булардан бири Баҳодир Муртазоев бўлса, иккинчиси Никита Павленко. «Насаф»дан эса Нормуродовни олгандик. Қолган ўйинчиларимизнинг эса айтарли малакалари ҳам йўқ эди. Уларга ўзларига бўлган ишончни оширишга ҳаракат қилдик. Аммо улар ўйин давомида кераксиз хатоларга кўп йўл қўйишади. Биз эса мана шундай хатоларга тайёр туришимиз керак эди. Бундай ҳолатларда эса дарвозамизга гол уриш эҳтимоллари ҳам ошиб кетади. Биз эса гол ўтказмаслик ва хатодан кейин дарҳол ўша хатони тўғрилашга катта эътибор бердик. Футболчиларимиз ёш бўлишгани сабабли «Шўртан», «Истиқлол», «Оқ-тепа» каби жамоаларнинг жисмоний ҳолатидан кучсизроқ эди. Биз эса кўпроқ жамоавий ўйинни шакллантиришга урғу бердик. Бизда аҳил-иноқ жамоа бўлгани учун ҳам шундай ютуққа эришдик.

Айтиш жоизки, илк бор «Машъал» билан про-лигада бош мураббийлик қилаётган Алиқулов учун ҳам Суперлига йўлланмаси қўлга киритилгани унинг мураббийлик фаолиятида ўзига хос титул бўлди. Ҳар ҳолда эслашга арзийдиган илк ютуққа эришди дейиш мумкин. Унинг ўзи эса бу ҳолатга шундай изоҳ берди:

- Тўғриси, бундай муваффақиятдан кейин у қадар ўзимни йўқотиб қўяётганим ҳам йўқ. Доим ғалаба билан мағлубият ёнма-ён юради. Футбол – бу халқ, мухлислар учун. Бундай ғалабадан осмонга учиб кетмаслик керак. Ютдингми – бунга футболчиларнинг мухлислар олдида бажарадиган ишларидан бири деб қараш керак. Мураббийликда ҳам шунақа. Тан олайлик, про-лига савияси олдингидек эмас. Шунинг учун мен бажариб бўлмас ишни уддаладик деб ўйламайман. Биз ишладик, бизга шароит яратиб берган ҳамма инсоннинг ҳиссаси бор. Албатта, ғалабалар бўлаверсин, ҳар бир ютуқдан кейин навбатдагисига интилиш каби тушунча ҳар бир футболчида бўлиши керак. Яъни, бу билан тўхтаб қолмаслик даркор. Масалан, ўзимизда ҳам шунақа ҳиссиёт. Навбатдаги турдаги рақибимиз «Ифтихор» эди, аммо бу ўйин ўтказилмаслиги боис йигитларимизга кўпроқ дам бердик. Чунки йил давомида оғир мавсумни ўтказдик. Энди «Нефтчи» билан бўладиган учрашувга тайёргарлик кўрамиз.

Дарҳақиқат, жорий йилдаги про-лига мусобақасида чалкаш ҳолатлар кўп кузатилди. Клубларнинг қинғир ўйинларига аралашиб четлатилганлиги мусобақа жадвали ва ўйинларга ҳам таъсир кўрсатди. Шунингдек, мусобақа формати талаб даражасида эмаслиги ҳам кўриниб қолди,  қолаверса, ўйинлар савияси ҳам тушиб кетди. «Машъал» устози эса бу борада ўз фикрини билдириб ўтди. 

- Про-лигадаги форматни нотўғри деб ўйлайман. Чунки бир нечта бўғинларга бўлиб ташлашди. «А», «В» ва яна унинг ичида иккита гуруҳ…Қолаверса, мавсум давомида клублар четлатиляпти…Ундан кўра футбол ўйнашни хоҳлайдиган жамоаларни жалб қилиш керак. Про-лигадаги бундай нарсалар эса барибир футболчиларга ҳам таъсир қилади. Шу боис бу яхши формат эмас. Савия ҳақида эса ҳозирча гапирмай турганимиз маъқул. Бугун йиғилиб, шу ўйинни ўтказиб олишимиз керак, қабилидаги ўйинлар футболга хос бўлмаган ҳолатлар. Бу эса ёшларнинг ва футболнинг савиясига салбий таъсир қилади. Бизнинг «А» гуруҳимизда эса бир-бирига тенг кучли жамоалар йиғилган. Аммо кейинчалик «Шердор» ҳам, «Ифтихор» ҳам қаршилик кўрсата олмай қолишди. Шунинг учун олтита жамоа билан бир йил давомида тинмай ўйнайвердик. Иштирокчиларни кўпайтириш керак. Ҳадеб бир жамоа билан ўйнайверсангиз ҳам зерикиб кетасиз. Шу боис бу формат нотўғри. Лекин зўрма-зўраки, бировни мажбурлаб қўядиган жамоалар керак эмас.

Про-лигада келишилган ўйинлар ёки тотализатор туфайли айрим жамоалар четлатилганини кўпчилик билади. Қизиқ, Алиқулов бошқарувидаги «Машъал»га ҳам ўйинни келишиш бўйича таклиф билан чиқишанмиди? Бунга мураббий қуйидагича жавоб берди:

- Йўқ, бизга ҳеч ким келишиш ҳақида таклиф билан чиқмаган. Боя айтдим-ку, биз учун ҳар бир ўйин оғир кечган. Мураббий сифатида менда ҳар бир учрашувдан аввал футболчиларимиз ёш бўлишгани учун улар ўз савиясида ўйнай олишармикин, деган фикр бўларди. Албатта, машғулотларда уларни шуғуллантираверганингиз сари уларга ишонасиз. Аммо иккинчи томондан уларга маҳорат ҳам етишмай қоларди. Масалан, бугун яхши ўйнаган ўйинчи, кейинги ўйинда умуман таниб бўлмас даражага тушиб қолган ҳолатлари кузатилади. Айнан шу томонлама футболчиларда ҳам, мураббийларда ҳам анча толиқиш бўлган. Албатта, ўзимиз билан бирга ишлаган барча футболчиларга миннатдорчилик билдирамиз. Ўз навбатида раҳбариятга ҳам раҳмат. Улар молиявий томондан қийинчилик бўлишига қарамай, қўлдан келганича бизга шароитларни яратиб беришди.

Асрор Чориевич «Машъал»га бош мураббий этиб тайинланганида ҳам асосий мақсад Суперлигага чиқиш экани ҳақида айтганди. Мана, мавсум охирига келиб у гапининг устидан чиқди. Хўш, Алиқулов бош мураббийликка айланганидан сўнг жамоада аввало нимани ўзгартира олди?

- Биз юқори чўққиларни забт этмоқчи бўлсак, унда ўйин услубимизни ўзгартиришимиз керак эди, - деб гапини давом эттирди, мураббий. - Фақат битта услуб билан сиз кутган даражада ғалабалар қозона олмайсиз. Ўзига яраша ҳимоявий ва ҳужумкор ўйин услубларини қўллаш керак бўлади. Про-лигадаги жамоаларнинг савияси «Машъал»никидан баланд эмас. Фақат бу борада «Истиқлол» билан «Шўртан»ни тан олиш керак. Айниқса, ном жиҳатидан «Шўртан»да яхши футболчилар тўпланган. Бошқаларнинг биздан устун эмаслигини ёшларимизга уқтириб келдик. Бирор-бир учрашувда ҳеч бир жамоага ташаббусни бериб қўймадик. Фақат ҳимоялансак кўп куч йўқотамиз, чунки тўп бизда бўлмаган пайтда ҳам куч ишлатилади. Шу боис ҳимоя билан ҳужум ўртасидаги балансни ҳам ушлаб туришга ҳаракат қилдик.

Алиқулов «Машъал» бош мураббийи сифатида Суперлига йўлланмасига эга чиққани тарихга кирди. Хўш, бу ҳолат унинг мураббийлик фаолиятига қанчалик таъсир кўрсатиши мумкин? Шу ҳақида ўзига мурожаат қилдик.

- Кўп ишладик, кўп меҳнат қилдик. Албатта, бу муваффақият мураббийликдаги бир поғона ҳисобланади. Ўз устимизда ишлайверсак, бундан ҳам юқорига интилишга ҳаракат қиламиз. Албатта, мураббийликда ўқиб, изланаётганларимиз ҳам фойда беряпти. Бу борада Ислом Аҳмедов ва Ўзбекистон футбол ассоциациясига миннатдорчилик билдираман. Мураббийлар штабида эса Ботир Қораев, Актам Бердиев, Дилявер Ваниев – биз ҳаммамиз биргаликда ишладик.

Асосий мақсад бажарилганидан кейин ўз-ўзидан хотиржамлик пайдо бўлади. Бунинг устига бундай вазиятда бош мураббийнинг елкасидан худдики тоғ ажралгандек туюлади. Бундай пайтда янги мавсум ҳақида ўйлаб, режалар тузиб чиқишни бошлаши ҳам табиий.

- Бунгача шундай эдики, ҳар бир ўйин ўтганидан кейин дарҳол навбатдаги учрашув ҳақида ўйлашни бошлардик. Энди эса бир ўйинни ўтказиб кейинги учрашув ҳақида ўйламаётган ҳолатим биринчи марта юз бераётган бўлса керак. Бунгача ўйиндан-ўйинга яшаб келдик, шунинг устида ишладик. Энди эса шу ҳолат менда сезилмаяпти. Албатта, келаси йил учун ўйлаяпмиз. Қайсидир футболчиларга қизиқиш билдиряпмиз, - дея жавоб берди.

Табиийки, Суперлигага муносиб бўлиш учун катта ишларни бажариш керак. Айниқса, таркиб масаласида жамоанинг ҳозирги ёшлари билан иштирок этиб натижа кўрсатиш ўта мураккаб. Шунинг учун бу масалада қандайдир ўзгаришлар бўлса ҳам керак. Алиқулов эса бунга шундай жавоб берди:

- Ҳозирги футболчиларнинг барчаси «Машъал»нинг Суперлигага чиқиши учун катта меҳнат қилишди. Шу боис уларнинг ҳаммасида келаси йили Суперлигада «Машъал»нинг шаънини ҳимоя қилишлари учун имконияти бор. Бироқ энди бу про-лига эмас, балки Суперлига! Бу ерда савия умуман бошқача бўлади. Шундай экан, футболчиларимиз ўз устиларида янада кўпроқ ишлашса ва Суперлигага мос эканлигини кўрсата олишса, албатта уларда имконият бўлади. Ҳаммаси ўзларига боғлиқ.