"Вест Хэм" нима учун ўйин олдидан ҳавога пуфакчаларни учиради? Бу одат қачон ва нима сабабли бошланган?

SPORTS.uz дунё футболидаги энг қизиқарли воқеалар ҳақидаги батафсил маълумотлар билан ўртоқлашишда давом этади.

"Ливерпуль" клуби мухлислари "Энфилд"даги ўйинни доим "You will never walk alone" қўшиғи билан бошлайди. "Бенфика" фанатлари учрашув аввалида ҳавога клуб рамзи саналган бургутни учирса, "Кёльн" раҳбарлари майдонга эчкини олиб чиқади. Ана шундай ўзгача одат "Вест Хэм" клубида ҳам мавжуд. Ҳар бир уй ўйини стартида мухлислар "I'm forever blowing bubbles" қўшиғи садолари остида ҳавога митти пуфакчаларни қўйиб юборади. Бу одат барчамизга яхши таниш, бироқ унинг тарихини биламизми?

Аслида, илк бор 1999 йилда "Вест Хэм" "Аптон Парк"га пуфакчалар ёмғири остида чиқиб келган, аммо вазиятга тўғри баҳо бериш мақсадида 1886 йилга қайтамиз.

100 йилдан ортиқ тарихга эга воқеа

Инглиз рассоми сэр Жон Милли "митти пуфакчалар" деб номланган таниқли суратини битиради. Унда уйнинг шифти томон кўтарилаётган пуфакчаларга термилиб турган ёш болакай акс эттирилган бўлиб, сурат тезда машҳур бўлиб кетди. Уни Лондондаги галереяда намойиш этишган пайтда "London evening news" журнали раҳбари - Уильям Ингрем ёқтириб қолади.

Ингрем картинани харид қилгач, кўп ўтмай ўз журналида босиб чиқаради. Ўзгача сурат совун ишлаб чиқарувчи "Пеарс" компанияси раҳбари Томас Барретнинг эътиборини тортади. Баррет бу суратдан реклама сифатида фойдаланиш ҳақида ўйлаб қолади ва 2,2 минг евро (ўша даврлар учун жуда катта сумма) эвазига харид қилади. Бу билан қониқмаган Томас суратни чизган рассомдан уни бироз ўзгартириб беришини илтимос қилади. Шу тариқа, шифт, пуфаклар ва болакай билан биргаликда "Пеарс" ишлаб чиқарувчи совун картинада пайдо бўлади.

Энди 1918 йилга ташриф буюрамиз. АҚШда бу пайтга келиб "Якунланаётган шоу" пьесаси саҳна юзини кўради. Пьеса давомида эса, "I'm forever blowing bubbles" таронаси янграйди. Қўшиқ шу қадар машҳур бўлиб кетади-ки, ҳатто 1920 йилда Британия қирғоқларига қадар етиб келади. У деярли барча театрларда куйлана бошланади.

Бу қўшиқдан таъсирланган Билл Корнелиусни ўзига ром этади. Ўша даврларда мактаб болаларидан жамоа ташкил этиш урфга кирган эди. Ўйинларни томоша қилиш мақсадида мактаб стадионига мингдан ортиқ мухлислар ташрифи оддий ҳол ҳисобланган. "Вест Хэм" жамоаси мухлислари жойлашган раёндаги ҳаваскор футбол жамоаси мураббийи саналган Билл қўшиқ сўзларига ўзгартириш киритади. Қўшиқ оҳангини ўзгартирмаган ҳолда, уни ўз жамоаси футболчиларининг исмлари билан тўлдиради.

Ҳайрон бўлишингиз мумкин. Қандай қилиб 1920 йилда "Вест Хэм" мухлислари томонидан ўйинларда куйланган қўшиқ бир аср умр кўрди? Ваҳоланки, 100 йил ичида дунё жуда кўп хитларнинг гувоҳига айланган. Хўш, бунинг тарихи қандай?

1940 йилнинг ўрталарида фашистлар қўшини Лондон осмони узра ҳужумлар уюштиришни бошлаб юборди. Иккинчи жаҳон уриши бошланганини билдирувчи сигнал халқнинг қуйи қатламини қаттиқ эзиб қўйди. Бомбалар ёмғиридан қочиш мақсадида қурилган биноларда радиолар ўрнатилган бўлиб, одамларнинг қўрқувини енгиш мақсадида ўтмиш хитлари тинмай янграб турар эди. Шу тариқа, 1920 йилда Британияни забт этган оҳанг яна тирилди.

Ўша йилнинг якуни арафасида Англия лига кубоги финали "Уэмбли" стадионида бўлиб ўтди. Ҳужум хавфи юқори бўлишига қарамай, трибуналарда бўш ўриндиқлар қолмади. "Вест Хэм" ва "Блэкберн" ким кучлироқ эканини аниқлаштириб олиш мақсадида майдонга чиқиб келди. 42 300 фанат ташриф буюрган учрашув давомида "болғачилар" сектори "I'm forever blowing bubbles" таронасини тинмай куйлаб турди. Якунда, "Вест Хэм" ғалаба қозонди. Айтишларича, ўша оқшом шу қўшиқ клубга омад келтирган эмиш. Ундай бўлса, пуфакчаларнинг бу қўшиққа нима алоқаси бор?

Пуфакчаларнинг майдонда пайдо бўлиш тарихи

Мухлисларнинг кейинги авлоди "Вест Хэм"нинг шонли тарихига гувоҳ бўлди. Англия Лига кубоги, Кубок эгалари кубоги сингари катта турнирларнинг олтин медаллари жамоа музейидан ўрин эгаллади. Натижада, "I'm forever blowing bubbles" таронаси Европанинг деярли барча уйларига кириб борди. 90 йилларнинг охирига келиб, жамоа мухлислари Гиннеснинг рекордлар китобидан ўрин эгаллашга қарор қилди. Шу боис, "Мидлсбро" билан учрашув олдидан 23 680 мухлис кўпикларни стадион трибуналаридан ҳавога учира бошлади. Аввал ҳеч қачон бундай катта масштабда бу иш амалга оширилмаган эди.

Шу тариқа, мухлислар ҳар бир уй ўйини олдидан "I'm forever blowing bubbles" садолари остида пуфакчаларни шиширишни одат тусига айлантирди. 2009 йилда жамоа раҳбарлари бу ўзига хос фишкани такомиллаштириш ва сақлаб қолиш мақсадида махсус техника орқали пуфакчаларни ўйин стартида ҳавога учира бошлади. Стадионга ташриф буюрган фанатлар энди бемалол севимли қўшиғи - "I'm forever blowing bubbles"ни бор овозида айтиши учун имкон яратилди.

Энг қизиғи шундаки, клуб тизимида айнан пуфакчалар учун жавоб берувчи шахс мавжуд. Унинг исми Микки Бабллзом. 2016 йилда жамоа "Аптон Парк"даги сўнгги ўйинида иштирок этди ва "Олимпийски" аренасига кўчиб ўтди. 112 йиллик қалъа ташлаб кетилганига қарамай, ундаги барча урф-одатлар ҳали-ҳамон тирик.