"Yosh shaxmatchilarimizda motivatsiya kuchli" yoxud Komil Sindarov o‘zbek shaxmatining buguni va ertasi haqida
Ma’lumki, kechadan Andijondagi muhtasham “Universal” sport majmuasida shaxmat bo‘yicha 7 yoshdan 17 yoshgacha bo‘lgan maktab o‘quvchilari o‘rtasida O‘zbekiston chempionati boshlandi. Unda viloyatlardan kelgan jami 840 nafar yoshlar g‘oliblik uchun bahs olib borishmoqda.
Kecha tantanali ravishda ochilish marosimi bo‘lib o‘tdi va bu xususida Sports.uz orqali alohida to‘xtalib o‘tdik.
Unda O‘zbekiston shaxmat federatsiyasi raisi o‘rinbosari, xalqaro shaxmat akademiyasi direktori Komil Oydinovich Sindarov ham bevosita ishtirok etdi. Yoshlar o‘rtasidagi O‘zbekiston chempionatiga start berilgach, shaxmat federatsiyasi raisi o‘rinbosari Komil Oydinovich Sports.uz sayti uchun intervyu berdi.
- Ilk bor mamlakatimizda maktab o‘quvchilari o‘rtasida shaxmat bo‘yicha O‘zbekiston chempionati Andijonda start oldi, - deya gap boshladi, Komil Sindarov. - Maktab o‘quvchilari o‘rtasidagi ushbu O‘zbekiston chempionatiga viloyatlardan saralash bosqichlarida birinchi o‘rinni egallagan va 7 yoshdan 17 yoshgacha bo‘lgan yoshlarimiz dona surishyapti. Ular joylarda (viloyatlarda) yuqori shaxmat iqtidoriga ega bo‘lib hamda kuchli beshtalikka kirgan shaxmatchilar hisoblanishadi va bugun ular Andijonda kuch sinashishga to‘plandilar. Ilgari bizda bunday chempionat deyarli bo‘lmagan. Bir necha yillar avval ushbu chempionatni o‘tkazish to‘xtab qolgandi. Mana, bu yildan boshlab nafaqat o‘tkazishni yo‘lga qo‘ydik, balki uni juda katta masshtabda – 840 nafar shaxmatchi dona surishyapti. Ota-onalar albatta farzandlarini qo‘llab-quvvatlash uchun kelishgan. 20 ga yaqin shaxmat fidoyilari, mutaxassislari ham Andijonga etib kelishgan.
Mana, o‘yinlarga start berildi. Bu o‘yinlarda biz birinchi navbatda iqtidorlarni, yosh yulduzlarni aniqlash va ertaga mana shu erda birinchi, ikkinchi, uchinchi o‘rinni olgan shaxmatchilarimiz maktab o‘quvchilari o‘rtasidagi jahon chempionatida qatnashish huquqini qo‘lga kiritadi. Shu bilan birgalikda ular yosh shaxmatchi sifatida iqtidorini ko‘rsatganligi uchun shaxmat federatsiyasi hamda maktabgacha, maktab ta’limi vazirligi tomonidan taqdirlanadilar. Alohida sovrinlar qo‘yilgan. Qolaversa, 2026 yilgi Olimpiada O‘zbekistonda bo‘lib o‘tishi belgilangan. Butun jahon shaxmat Olimpiadasiga tayyorgarlik ko‘rishda ham bu yoshlarni tarbiyalash va kelajakda ularni olimpiya terma jamoamiz va vatanimiz sharafini munosib himoya qiladigan etuk shaxmatchilar etishib chiqishida bizga selektsiya vazifasini o‘taydigan turnir hisoblanadi.
Shaxmat federatsiyasining yangi tarkibi yangi shijoat bilan ish boshladi. Bu yil mamlakatimizda 20 dan ortiq xalqaro hamda Respublika toifasidagi turnirlar bo‘lib o‘tishi kutilyapti. Bir paytlar Respublikamizda atigina bitta turnir bo‘lardi. Hozir esa 12 oy mobaynida, har oyda qariyb ikkitadan musobaqa qo‘yilgan. Hatto, shaxmatchilarning bo‘sh vaqti qolmayapti. Bundan tashqari, shaxmatchilarimizga yaratilayotgan shart-sharoitlarni ham alohida e’tirof etish lozim. Shaxmat bo‘yicha Respublika terma jamoa a’zolariga xorijdan murabbiylar biriktirildi. Yigitlar va qizlar terma jamoasi 15 kishidan iborat jami 30 nafari xorijlik malakali murabbiylardan saboq olyaptilar.
Umuman, yurtimizda shaxmat yanada ommalashib bormoqda. Federatsiyaning hozirgi qilayotgan ishlaridan biri joylarda shaxmatni rivojlantirishga qaratilgan. Andijonda birinchi bo‘lib turnirni o‘tkazyapmiz. Buning uchun juda katta tayyorgarlik ko‘rilgan. Bu borada Andijon viloyati hokimligiga, Andijon viloyati yoshlar agentligi boshqarmasi va yana boshqa tashkilotlarga minnatdorchilik bildiramiz. Tashkilotchilik yuqori darajada yo‘lga qo‘yilgan. Shuncha mehmonni kutib olish, barchasi ajoyib. Mana shunday tarzda yuqori saviyada o‘tkazishda tashkilotchilarning o‘rni katta.
- Bu musobaqada shaxmatni qaysi yo‘nalishlarida dona surishlari haqida ham ma’lumot berib o‘tsangiz.
- Shaxmatni uchta turi bor. Hozir standart klassik shaxmatga start berildi. Undan keyin rapid va bliz turnirlari ham o‘tkaziladi. Unda ham chempionlar aniqlanadi. Har uchala tur toifasida yoshlarimizni sinab ko‘ramiz. Har bir yo‘nalishda yoshlarimizning iqtidorini sinash juda muhim. Agar standartda omadi kelmasa, balki bliz rapidda omadi kelishi mumkin. Yoshlarimizda motivatsiya kuchli. O‘zbekiston chempioni, sovrindori bo‘lib ertaga katta shaxmatchi bo‘lib etishishiga bo‘lgan ishtiyoqini ortishiga xizmat qiladi.
- Darhaqiqat, so‘nggi paytlarda yurtimizda barcha sport turlari jadallik bilan rivojlanib boryapti. Shularni qatorida shaxmatimizda ham yaqqol o‘sish kuzatilyapti. Mana, O‘zbekistonda dunyo bo‘yicha grossmeysterlar soni ham oshyapti. Yana qanday ishlar qilinyapti? Shaxmatdagi moddiy texnik-bazalar talabga javob beradigan darajadami?
- O‘zbekiston shaxmat federatsiyasi, bosh vazirimiz Abdulla Nigmatovich Aripov boshchiligida shaxmatda yangi davr boshlandi. Sababi, Yurtboshimizning shaxsan o‘zlarini boshchiligida shaxmatchilarga katta e’tibor qaratilib, saviyasi oshyapti. Hozirgi paytda biz dunyo reytingida 200 davlat orasida 13-o‘rinda turibmiz. 2024 yilda Hindistondagi birinchi jahon Olimpiadasida oltin medalni, yaqinda Frantsiyadagi 25-shaxmat Olimpiadasida bronza medalini qo‘lga kiritib, haqiqatda O‘zbekiston shaxmat mamlakati ekanligini, bu borada rivojlanib borayotganini tasdiqlab qo‘ydi. Yurtimizda 2026 yilgi shaxmat Olimpiadasini o‘tkazilishi ham bizda shaxmat sport turiga e’tibor juda katta ekanligidan dalolat. Bizda oltin avlodimiz bor. Dunyo miqyosida katta reytinga ega bo‘lgan Nodirbek Abdusattorov, Javohir Sindarov, Nodirbek Yaqubboev, Shamsiddin Vohidov, Jahongir Vohidov kabi kuchli shaxmatchilarimiz bor. Ular jahon miqyosida tan olingan shaxmatchilar. Ularning ortidan yosh avlod ham etishib kelyapti. Bizda shaxmatchilarni rivojlanishi uchun hamma sharoitlar yaratilgan. Moddiy-texnik bazasi mustahkamlanyapti. Shaxmat akademiyasi faoliyatini yo‘lga qo‘yish, bundan tashqari, hatto shaxmatchilarning stipendiyasigacha hal bo‘lyapti. Shaxmatchi boshqa masalalarga chalg‘imasligi, faqat o‘z ustida ishlab shaxmat o‘ynashi uchun barcha sharoitlar yaratilyapti. Ertaga davlatimiz bayrog‘ini xalqaro arenalarda baland ko‘taradigan shaxmatchilar bo‘lib etishishi uchun hamma zarur imkoniyat va sharoitlar muhayyo qilinyapti.
- Shaxmat bo‘yicha bundan keyingi rejalar qanday?
- Boya aytganimdek, rejalarimiz juda katta. Bundan keyin shaxmat bo‘yicha Jizzaxga e’tibor qaratiladi. Yanvar oyining oxiridan boshlab Jizzaxda 8 yoshdan 12 yoshgacha bo‘lgan shaxmatchilar o‘rtasida O‘zbekiston chempionati start oladi. Bu musobaqa ham yoshlarimizga o‘z imkoniyatlarini ko‘rsatishi uchun katta maktab bo‘ladi. Yil oxirigacha musobaqalar ko‘p. Bundan tashqari, yuqori o‘rinlarni egallagan shaxmatchilarni jahondagi nufuzli shaxmat musobaqalariga yuborishni ham mo‘ljallab turibmiz.
Shuhratbek Jo‘raev.
Fikrlar