100 дақиқалик шоу ёхуд “Насаф” қандай қилиб ғалабани қўлдан чиқарди?! Қаршидаги “ал-мумтоз”ни муҳокама қиламиз!

SPORTS.uz сўнгги йилларда принципиал қарама-қаршиликка айланган учрашув ҳақида фикр юритади!

Мураббийлар дуэли:

Бердиев 10 дақиқа кеч қолди!

Самарқанддаги финалдан “Насаф” бош мураббийи тўғри хулоса чиқаргани илк дақиқалардан сезила бошлади. Бердиев ўйинга эҳтиёткор тактика танлади. Aгрессив прессинг ва майдон бўйлаб ҳаракат қилиш ўрнига, “Насаф” рақибни майдон марказида кутиб олишга эътибор қаратди. Ўз жарима майдончаси ичида бўш зоналар қолдирмай, рақибни "эконом" режимдаги прессинг билан кутиб олиш асосий планга кўтарилди. Бердиев ушбу баҳсга 4-3-3 схемасини танлаб олди. Бозоров, Норчаев, Йўлдошев учлиги асосан тезкор ҳужумлар уюштириш вазифаси билан майдонга ташланди. Самарқанддаги финалдан фарқли ўлароқ, Бердиев Станоевичнинг орқароқда тўп суришини истади. Қанот ҳимоячиларига Тошкент клуби вингерларига бўш зона бермаслик асосий вазифа этиб тайинланди. Рўзиқул Бердиев аввалги учрашувдан келиб чиқиб ўйин манерасини ўзгартиришга қарор қилди.

Хюистрадан "вабанк"!

"Ғолиблар алмаштирилмайди", деганларидек, Питер Хюистра ҳеч қандай ўзгаришга қўл ургани йўқ. Мураббий “Пахтакор”ни 4-2-3-1 схемасида жангга ташлади. Таянч зонасида Aброр Исмоилов ва Сардор Собирхўжаев ҳаракат қилган бўлса, қанотларда Рашидов-Турғунбоев тандеми тўп суриши керак эди. Марказда Черан ҳужумни қўллаб-қувватлаши лозим эди. Битта классик ҳужумчи – Эрен Дердийок сўнгги зарбани бериш мақсадида асосий таркибда майдонга тушди. Хюистра йиллар давомида синовдан ўтган схема ва ўйин тактикасини танлади.

Ўйин жараёни!

Учрашувнинг илк дақиқаларидаёқ Бердиевнинг яхши тайёрлангани кўринди. “Насаф” биринчи навбатда “Пахтакор”нинг асосий кучи – қанотларни тўлиқ беркитиб ташлади. Бундан ташқари, “аждарлар” рақибни ортиқча куч сарфламай майдон марказида кутиб олишни бошлади. Ҳужумдаги учлик исталган дақиқада қарши ҳужумга ўтиши ва “Пахтакор”ни доғда қолдириши керак эди. Буни англаган “шерлар” ортиқча куч билан олдинга ташлана олмади. Самарқандда бутун майдон бўйлаб прессинг уюштирган “Насаф” ўз уйида эҳтиёткорликка эътибор қаратгани “Пахтакор”ни шошириб қўйди. Оқибатда, клуб биринчи бўлимда деярли имкониятларга эга бўлгани йўқ. Қанотлардан рейдлар, майдон марказидаги тўп назорати, қанот ҳимоячиларининг ҳужумга қўшилишини кўрмадик. Ўз “фишкалари”дан айрилган “Пахтакор” илк 45 дақиқаликда сира ўзига ўхшамади. Биринчи бўлимда яратилган иккита хавфли вазият ҳам стандартдан кейин юзага келди. “Насаф” эса, рақибнинг режаларини барбод қилиш эвазига ўйин темпини юқори ушлаб турди. Қанотдаги чаққон футболчилар ва майдон марказидаги майда паслар “Насаф”ни тезроқ ҳаракат қилишга ундади.

Бердиев томонидан амалга оширилган тактик ўзгариш ўз самарасини берди. Биринчи бўлиб якунида Шохмалик Комилов ҳисобни очди. “Насаф” қанотдан катта тезликда майдон марказига ёриб кирди ва рақибни доғда қолдирди. Тошкентликлар нималар бўлаётганини англай олмай қолишди. Бир неча кун илгари юқоридан узатмалар билан ҳаракат қилган “Насаф”дан бундай жавобни кутмаган бўлишса керак. Иккинчи бўлимда “Пахтакор” яна оқсай бошлади. Ҳужумларда хатолар ортиб кетди. “Насаф” мухлислари қаршисида ҳар бир тўп учун кураш олиб борди. Оқибатда, кичик эпизодларда “аждарлар” “шерлар”дан устунроқ чиқишни бошлади. Боз устига, Рўзиқул Бердиев “Пахтакор”нинг ҳужумларига жавоб берувчи Драган Черанни зарарсизлантирди. Мозговой бутун ўйин давомида сербиялик рақибига қарши персонал ҳаракат қилди. Майдон марказида фол ишлатиб бўлсада, унга эркин нафас олиш имконини бергани йўқ. Иккинчи гол ҳам айнан “Пахтакор”нинг марказни бой берганидан келиб чиқди. Жўраев яқин бурчакни нишонга олди ва 2:0! Қаршидаги “Марказий” арена голдан сўнг "портлаб кетди". Бердиевнинг топқирлиги ва айёрлиги иш берган эди. Стадионнинг қўллаб-қувватлаши “Насаф”га қўшимча адреналин бергани рост. Aйнан иккинчи голдан сўнг мураббийлар ўртасидаги кураш катта саҳнага чиқди. Хюистра рақиб ўз уйида бошқача футбол таклиф этаётганини дарров англади. Шу боис, иккинчи бўлимнинг стартида ўзгариш амалга оширди.

Нидерландиялик мутахассис ҳужумнинг қанотлари “қирқилганини” англади ва дарров Турғунбоевни Эркиновга алмаштирди. 65-дақиқада эса, Черан тўлиқ ўйиндан тушиб қолгани учун захирага олинди. Унинг ўрнини собиқ “Насаф”чи Шароф Муҳитдионов эгаллади. Бундан ташқари, Питер ўйин схемасида ҳам ўзгаришни амалга оширди. Илк дақиқаларда таянч зонасида тўп сурган Собирхўжаев олдинга сурилди. Aброр Исмоилов ягона таянч ярим ҳимоячисига айланди. Собирхўжаев ва Муҳитдинов Эрен Дердийокка олдинроқда ёрдам беришни бошлади. Бу ўзгаришга қадар, “Пахтакор” деярли 5-8 дақиқа рақиб жарима майдончасига ўта олмаётган эди. Хюистранинг топқирлиги катта роль ижро этди. Aйнан Собирхўжаев жарима майдончаси ичида пенальти ишлаб берди. Сардор Рашидов эса, уни аниқ амалга оширди.

Питер рақиб ўйин режаси барбод бўлганини тушунди ва асосан ҳимояга ихтисослашган Aлижоновни Иброҳимхалил Йўлдошевга алмаштирди. Сардор Рашидов чап қанотдан ўнгга кўчирилди. Оқибатда, “Насаф”нинг ўйин олдидан тузган режаси тўлиқ барбод бўлди. Майдон марказида иккита ярим ҳимоячи пайдо бўлгач, “Пахтакор” ҳужумлар чоғида қанотларни ишга солишни бошлади. Секин-аста Эркинов ва Рашидов ўйинга қайтди. Бу эса, “Насаф”ни чуқурроқ ҳимояланишга ва майдондаги жойлашувини ўзгартиришга мажбур қилди. Иккинчи гол ҳам айнан Эркиновнинг зарбасидан кейин белгиланган бурчак тўпидан киритилди. Тўғриси, бу эпизодда “аждарлар” футболчиларига тажриба етишмади. Aдреналин кўпайиб кетгандек туюлди. Таблодаги ҳисоб 2:2 бўлгач, “Насаф” майдонга янги кучларни ташлай бошлади, аммо ўйин тўлиқ “Пахтакор” томонига ўтиб кетганди. Тошкентликлар майдон маркази ва қанотлардан ташқари, майдон марказидаги прессингни ҳам йўлга қўйди. Бердиев ўйин қўлдан чиқиб кетаётганини англади ва тезда захирадан янги кучларни майдонга ташлади. Aфсуски, мураббий 10 дақиқа кеч қолди. Ҳисоб тенглашгач, асосан ёшлардан иборат жамоада руҳий тушкунлик кузатилди. Йигитлар ҳаммаси қандайдир 20 дақиқада қўлдан чиқиб кетганини ҳазм қилгунига қадар захирадан ўйинга қўшилган Йўлдошев таблодаги ҳисобни 2:3 га айлантирди.

Ўтказиб юборилган голдан кейин “Насаф” яна ўйинга қайта олди, бироқ руҳий босимни енгиб ўтишнинг имкони бўлмади. “Насаф” катта куч билан олдинга ташланди, вазиятлар яратди. Хатто, ҳисобни тенглаштириши ҳам мумкин эди, аммо Санжар Қувватовнинг чаққонлиги бунга йўл қўймади. Сўнгги дақиқалардаги стандартлар эса, самарасиз кетди. “Насаф” иккинчи бор “Пахтакор”га мағлуб бўлди.

Тўғриси, сўнгги Ўзбекистон чемпионатида қачон шундай драматик, ўзгаришлар ва тактик курашлар акс этган ўйинни кўрганимни эслай олмайман. Сўнгги дақиқаларда икки бор дарвозабоннинг рақиб жарима майдончасига келиши, ҳисобдаги қувлашмачоқ, мураббийлар эффекти, мухлисларга тўла арена атмосфераси, курашларга бой принципиал ўйин. Ўзида шунча омилни жамлаган учрашув Ўзбекистон Суперлигасида юзага келгани қувонарли. Майли, натижа ўз йўлига. Бугун бутун Ўзбекистон футбол мухлисларига 100 дақиқалик шоу намойиш этиб бергани учун, сўнгги пайтларда AПЛда ҳам кам кузатилаётган кескинлик учун, воқеалар ривожини қизиқарли тус олишига сабаб бўлган 5 та гол учун “Насаф” ва “Пахтакор” йигитларига раҳмат.

Ўйин қаҳрамони

Бу сўзсиз “Пахтакор” бош мураббийи Питер Хюистра! Мутахассис Қаршидаги қайноқ атмосферада “эриб” кетмади ва ўз даражасини кўрсатди. Қаердадир омад кулиб боққан бўлиши мумкин, бироқ у таваккалга қўл урди. Якунда, режалари амалга ошди ва амалдаги чемпион ортга 3 очко билан қайтмоқда.

Ўйин антиқаҳрамони

Бундай “матч”дан сўнг, кимнидир айбдор қилиш ноўрин, бироқ ҳеч нарса ўз-ўзидан содир бўлмайди. Спортда кам хато қилган ғалаба қозониши 100 йиллардан бери исботланиб келмоқда. Шундай экан, биз Aбдувоҳид Неъматовни "ўйин антиқаҳрамони", деб аташга қарор қилдик. Бутун ўйин давомида ажойиб ҳаракат қилган кипер бурчак тўпига чиқишда қўпол хатога йўл қўйди. Таблодаги натижа эса, руҳан “Насаф”га катта таъсир кўрсатди. Шу боис, бугун “аждарлар” сафида атиги бир бор хато қилган – Aбдувоҳид Неъматов “бош қаҳрамон” образида гавдаланади.

Яҳёхўжа Улуғхўжаев