Шота Арвеладзе Ўзбекистондаги фаолияти ҳақида Голландиянинг машҳур нашрларидан бирига интервью берди

Қуйида ушбу нашр вакили Гус Хетерсшейд ҳавола этган суҳбат билан ўзбек тилида танишиб чиқишингиз мумкин:

«Шота «Шоутайм» Арвеладзенинг мураббийлик фаолияти қандай кетяпти? Биз у билан телефон орқали боғланиб, Ўзбекистон ва Кройф ҳақида суҳбатлашдик.

Мен Шота Арвеладзени 1990-2000 йиллар оралиғида «Аякс» ва «АЗ Алкмар» сафида сермаҳсул ўйин намойиш этган тўпурар сифатида эслаб қолганман. Айнан мана шу жиҳат туфайли унга амстердамлик мухлислар «Шоутайм» деб лақаб қўйишганди. У қандай гол уришни билар эди, аммо у кўринишидан қўрқинчли ҳужумчиларга ўхшамасди. У бухгалтерларга ўхшарди, «Аякс»даги жамоадошлари уни Мистер Бин деб чақиришган. Арвеладзенинг фаолиятини тугатганига анча бўлди. У ҳозир Ўзбекистоннинг топ жамоаси «Пахтакор»да мураббийлик қилмоқда. Мен унинг нималар билан машғуллигини билишга қизиқдим. Сўнгги мавсумда у Ўзбекистон миқёсидаги барча 3 та совринни қўлга киритди. Мен Шотага қўнғироқ қилганимда у креслода бир ярим соатдан буён овқатланиш билан бандлигига гувоҳ бўлдим. Арвеладзе суҳбат давомида коронавирус давридаги ҳаёт, «Пахтакор»даги фаолияти, ўзбек маданияти ва Кройф билан ўлими олдидан учрашгани ҳақида тўхталиб ўтди.

 - Салом Шота, ноодатий ҳаёт тарзини сиз ва сизнинг оилангиз қандай бошидан кечирмоқда?

 - Мен икки карра ҳавотирдаман. Чунки менда астма касаллиги мавжуд. Яхшиям оилам мен билан, улар менга яхши қарашмоқда. Биз барчамиз Истанбулдамиз. «Касимпаша»да фаолият олиб борган давримда бу ердан уй сотиб олгандим. Бу ерга хусусий самолёт орқали келдим. Барча рейслар тўхтатиб қўйилган.

 - Кунларни қандай ўтказмоқдасиз?

 - Китоб ўқиш, дўстларимга қўнғироқ қилиш асосий машғулотларимга айланган. Оилам билан кўплаб фильмларни кўриб чиқдик. Баъзида Инстаграмга кириб, дўстларимнинг постларини ва ўтмишдаги ўйинлардан видеоларни томоша қиламан. Бу жуда мароқли. Ҳақиқий ностальгия. Аммо барчасини нормал қабул қилиш доим ҳам осон эмас. Дўстлар билан қаҳва ичиш, ресторанларга бориш, футбол майдонида бўлиш ва югуришга чиқишни соғиндим. Бу вирус оғир асоратлар билан кетадиганга ўхшайди. Яхши тарафини ҳам кўра билиш лозим. Табиат янгиланмоқда. Мен яна ушбу кризис вақтини пиёда юришга чорлов сифатида қабул қилмоқдаман. Биз айниқса ҳозир бир-биримизни қўллашимиз ва ғамхўрлик қилишимиз лозим. Биз анча худбин бўлиб қолган эдик. Ахир ҳаёт фақат пул тўплаш ва ижтимоий тармоқда лайк йиғиш майдончаси эмас. Энди барча ўз суюклилари билан уйда. Энди бир-биримизга етарлича вақт ажрата оламиз.

 - Эгизагингиз Арчил ҳам Истанбулдами?

 - Йўқ, у оиласи билан Грузияда. Одатда, биз ажралмаймиз. Арчил «Пахтакор»да ҳам менга ёрдам беради. Футболчилар бизни бемалол ажратиб олишади: у мендан қаттиққўлроқ. Иккаламиз мактабда бизни адаштириб қўйишлари учун ҳаракат қилардик. Ҳозир Арчилнинг сочлари меникидан оқроқ.

 - «Аякс»да кўп йил фаолият олиб борган Питер Хюстра ва Лашло Жамборлар «Пахтакор»да сизга кўмаклашишмоқда. Ушбу ҳамкорлик ҳақида нима дея оласиз?

 - Жуда ажойиб. Мен Питерни агент Гвидо Алберс орқали учратганман. Стол тенниси ўйнайдиган пайтимизни инобатга олмаса, биз жуда яқин дўстлармиз. Лашло билан эса «Аякс»да танишганман. У Люи ван Гал қўлида фитнес мураббийи бўлиб ишларди. Питер, Лашло ва Арчил мен нимани буюрсам барини бажарадиган ёрдамчилар эмас. Улар ўзлари мустақил тарзда иш олиб боришади. Мен ниманидир нотўғри бажарган тақдиримда улар доим менга ёрдам беришга тайёр. Питер ва Лашло ҳали ҳам Тошкентда бўлиб туришибди. Улар Нидерландияга учишлари керак эди. Аммо Тошкентдан тўғридан тўғри рейс у ерга бормайди. Ёки Москва, ёки Истанбул орқали кетишга тўғри келади. Афсуски, иккала давлат ҳам ҳар қандай парвозларни тўхтатиб қўйган. Мен ҳар куни уларга қўнғироқ қиламан. Дўстларим ҳозир жамоа билан онлайн машғулотларни олиб боришяпти.

 - Яқинлашиб келаётган ёзда «Пахтакор» мураббийи бўлганингизга 3 йил тўлади. Карантингача бўлган фаолиятингиз қандай ўтаётган эди?

 - Барчаси ажойиб. Биз жамоага 2017 йили келганмиз. Бу пайт жамоа лигада 13 поғонада борарди. Мен Европадан ташқаридаги фаолиятга азалдан қизиқиб юрардим. Бундан ташқари, «Пахтакор» ҳақида ҳам оз-моз маълумотга эга эдим. Узоқ йиллар аввал «Динамо» Тбилиси сафида «Пахтакор»га қарши ўйнаганман. Клуб бир неча йиллар мобайнида анча кучсизланган. Аммо «Пахтакор» барча даврлардаги Ўзбекистоннинг энг кучли жамоаси. Рўйхатда биздан кейин «Нефтчи» туради. Улар икки йил аввал қуйи лигага тушиб кетишди. Эшитишимча, ушбу жамоалар ўртасидаги баҳслар ўтмишда жуда муросасиз кечган. Ўтган мавсумда биз Суперлига, кубок ва лига кубогида зафар қучдик. Бу ғалаба биз учун жуда муҳим эди. Сабаби, бундан роппа-роса 40 йил аввал афсонавий «Пахтакор» жамоаси авиаҳалокатга учраган. «Динамо» Минскка қарши ўйнаб қайтаётган 179 нафар экипаж аъзолари ҳалок бўлишган. Уларнинг хотираси учун ғалаба қозониш иштиёқи бизни олға бошлади.

 - Россиялик миллиардер Алишер Усмонов Ўзбекистон фарзанди эканини эшитганман. У «Пахтакор»нинг асосий ҳомийси экан. Ғалабаларингизда бунинг ўрни қанчалик?

 - Машғулот комплекси ва стадион янгидан қурилиш арафасида. Аммо бу унинг ёрдами билан топ-легионерларни жалб қилишимиз мумкин дегани эмас. Ҳа, Эрен Дердийок Европада анча машҳур. Бироқ, майдонда сизга пулларингиз ёрдам беролмайди.

 - Бир гал Йохан Кройф шунга ўхшаш гап айтганди, тўғрими?

 - У, бир сумка пул гол урганини ҳеч қачон кўрмаганман, деган эди. Бу жуда тўғри гап. Нима бўлган тақдирда ҳам биз ҳомий ёрдамида клуб базасини анчайин янгилаб олдик. Тиббиёт ходимлари сони ва сифати жамоамизда сезиларли даражада ортди. Олдин футболчилар жароҳат олишса уйларида ўтиришган. Ҳозирда эса улар мутахассислар билан иш олиб боришади. Ёшлар базаси ҳам такомиллаштирилди. Биз ўзимиз кўриб ўрганган Европа услубини бу ерда ҳам татбиқ этишга уринмоқдамиз. Умуман, биз «Пахтакор»га барча жабҳаларда ёрдам беришни мақсад қилганмиз.

 - Тошкентда яшаш ажойиб бўлса керак?

 - Тошкент замонавий, бизнес шаҳар. Шу билан бирга жуда тинч жой. Жиноятчилик ҳолатлари ҳақида камдан-кам ҳолларда эшитаман. Шаҳар дарахтлар билан тўла. Ҳақиқий табиат лаззатини туясиз. Баъзида ҳарорат 50 градусгача кўтарилиб кетади. Нидерландияда кўпчилик Ўзбекистонни яхши билмасликлари мумкин. Совет ҳукмронлиги даврида Тошкент «Ўрта Осиё дарвозаси» ҳисобланган. Шунингдек, «Буюк ипак йўли»нинг энг марказида ҳам айнан Тошкент турган. Ўзбекистон архитектураси дунёда машҳур. Биласизми, Ҳиндистондаги «Тож Маҳал» ҳам ўзбеклар томонидан бунёд этилган. Самарқанд ва Бухоро шаҳарлари туристлар билан гавжум. Булар мингйиллик шаҳарлар. Карантиндан сўнг сиз албатта Ўзбекистонга келишингиз керак.

 - Мен буни оилам билан муҳокама қиламан, чоғи. Нима деб ўйлайсиз, Ўзбекистонни футбол мамлакати, деса бўладими?

 - Ҳозир Ўзбекистонда футболга бўлган қизиқиш ўзининг энг чўққисига чиққан. Мамлакат стадионларида сўнгги йилларда катта ўзгаришларни амалга оширилди. Авваллари, майдон талабга жавоб бермаганлиги сабаб жамоалар ўйинларни меҳмонда ўтказишга ҳам мажбур бўлишар эди. Баъзан куннинг қоқ ярмида баҳс олиб боришга мажбур бўлардик. Сабаби, ёритиш тизими кўплаб жамоаларда кўнгилдагидек эмасди. Ҳозир деярли барча беллашувлар кечқурун бўлиб ўтади. Топ жамоаларнинг 30000 дан зиёд мухлислари бор. Халқаро футболга қизиқиш Ўзбекистонда юқори. «Эл-классико» бўладиган пайтлар шаҳарда ҳаёт тўхтайди.

 - Бундан аввал сиз Хорди Кройф директорлик қиладиган «Маккаби» Тель Авив клубида ишлагансиз. Кройф билан муносабатингиз қандай эди?

 - Бу давр менга улкан тажриба мактаби вазифасини ўтаган. Биз биргаликда 6 ой ишлаганмиз.Мен жамоага Питер Бош ўрнига келгандим. Ёдимда, биз Европа Лигасида «АЗ»ни ҳам мағлуб этгандик. Натижалар ёмонлашгач, жамоадан кетишга мажбур бўлганман. Шундан сўнг, Хорди билан бошқа алоқа қилмадик. Отасининг ўлими муносабати билан унга таъзиямни телефон орқали хабар тарзида жўнатдим. Бир неча ой олдин мен «Барселона» офисида Йохан билан ўтиргандим.

 - Нима сабабдан у билан учрашгансиз?

 - Йохан доим мени руҳлантириб турган. Бир гал «Аякс»нинг ўйинидан сўнг яқин дўстим Сяк Суартни учратиб қолдим. Ундан Кройф билан қандай боғланишим мумкинлигини сўрадим. Мен у билан футбол фалсафаси, Грузиядаги ночор болалар учун футбол мактаби барпо қилиш масалалари бўйича суҳбатлашмоқчи эдим. Дўстим менга унинг уй телефон рақамини берди. Сабаби, унинг мобил телефони йўқ эди. Қўнғироқ қилар эканман қўлларим терларди. Йохан чин кўнгилдан учрашишни таклиф этди. Мен Барселонага учдим. Биз 6 соатлар чамаси суҳбатлашдик

 - Нималар ҳақида суҳбатлашгансиз?

 - Футбол ва ҳаёт тўғрисида. Биз овқатланишни ҳам унутиб қўйгандик. Сўнг иккимиз сунъий майдончага чиқдик. Сунъий майдон ҳақиқий футбол завқини беролмаслигини айтганимда у ҳам фикримга қўшилди. Унинг ўлимидан сўнг Йоханнинг сурати устида қуйидаги сўзларга гувоҳ бўлдим: «Осмон жамоасининг энди ажойиб плеймейкери бор». Ажойиб ўхшатиш. У мураккабдек кўринган муаммоларга нисбатан, ғоят оддий ечимни таклиф этарди. Аминманки, у коронавирусдан қандай халос бўлиш ҳақида ҳам ҳеч кимникига ўхшамайдиган таклифни бера олган бўларди. Мен бу қувноқ инсоннинг сўзлари ва кулгулари салмоғини ҳануз ҳис қилиб тураман.

- Мазмунли суҳбат учун раҳмат, Шота. Фаолиятингизда омад тилайман.

 - Раҳмат. Сизга ҳам омад ёр бўлсин.

Абдулвосид ВАЛИХОНОВ таржимаси