Бразилия футболи тарихидаги энг аянчли кунга 10 йил тўлди

Дунё футболи тарихида Бразилия деган сўзни эшитганимизда аввало қирол Пеле, Ривалдо, “сўйлоқ” Роналдо Назарио ва Роналдиньо каби жаҳонни лол қолдирган ноёб чарм тўп усталари ва 5 карра жахон чемпионатини ютган юлдузли терма жамоа келади. 

Шундай бир давр келадики, ўша пайтда хар қайси терма жамоада, хар қандай клубда ўсиш ва пасайиш бўлади. Тарихда бундай вазиятни, хусусан, “пентакампеонлар” хам бир неча бор бошидан ўтаказган. 

Ана шундай холатни энг ачинарли ва аянчлиси шак-шубҳасиз бундан роппа-роса 10 йил аввал содир бўлган. Келинг, ана шу воқеага бироз тўхталиб ўтамиз.  

Деярли ҳар бир йирик турнирда бўлгани каби бу сафар ҳам бразилияликлар етакчилар қаторида кўрилаётганди. Улар 2014 йилги мундиалда ўз уйида, ўзининг минглаб мухлислари қаршисида янада ўзгача кўринаётган эдилар. Таркибдаги 23 нафар футболчиларнинг барчаси ном томонлама ўта юлдуз хисобланмаса-да, Тиаго Сильва, Жулио Сезар, Майкон сингари катта тажрибага эга "фахрийлар” ёнида Неймар, Бернард, Оскар каби умидли ёшлар жам бўлганди. Натижада нафақат махаллий мухлислар, балки бутун футбол жамоатчилиги бу авлодга катта умид боғлаган ва юқори натижалар кутаётганди. 

Аслида, турнир мезбонлар учун жуда яхши бошланган. Дастлабки турда Хорватия 3:1 хисобида ишончли таслим этилди. Неймарнинг дубли ва Оскар томонидан киритилган голларга Хорватия Марселонинг автоголи эвазига жавоб қайтара олган. Иккинчи турда кутилмаганда Мексика билан нурсиз дуранг қайд этилди. Гурух босқичининг сўнги турида Камерун билан кечган беллашувда тотал устунлик кўрсатилиб, рақиб йирик 4:1 хисобида маҳв этилди. Неймар яна дубль киритиб, катта саҳнага чиқади. Фернандиньо ва Фред ҳам ўз ҳисобига биттадан гол ёздириб қўйди. Якунда 7 очко жамғарилиб, гурух босқичи хам биринчи ўринда якунланади, хам мағлубият қайд этилмайди. 

1/8 финал босқичида уларга қитъадошлари Чили рақиблик қилади. Даставвал Давид Луиз 18-дақиқада хисобни очган. 32-дақиқага келиб, Алексис Санчес мувозанатни тиклади. Учрашувнинг асосий вақти ана шу хисобда тугайди. Қўшимча бўлимларда ҳам дарвозалар дахлсизлиги сақланиб қолди. Пенальтилар сериясида эса “селесао” 3:2 кўринишида ғалаба қозониб, чорак финалга йўл олди.  

Бу босқичда уларни мусобақанинг хақиқий кашфиётига айланган Колумбия кутиб турарди. Беллашув ўз афишасига мос тарзда ўтди. Бироқ тажриба ва махорат бобида устунроқ бўлган бразилияликлар Тиаго Силва ва Давид Луизнинг киритган тўплари эвазига ғалабани қўлга киритди. 80-дақиқада Ҳамес Родригес пенальтидан гол киритиб, учрашувни 2:1 кўринишида якунланишини таъминлади. 

2014 йилнинг 8 июль санаси! Жахон чемпионатининг ярим финал ўйини ва мухлислар билан тўлиб-тошган “Маракана” стадиони. Мезбон Бразилия Германияга қарши саф тортади. Кўпчиликнинг ишончи комил эдики, “пентакампеонлар” финалга бемалол чиқа олади. Бироқ шу куни мезбонларни умуман таниб бўлмай қолганди. Беллашув давомида улар режа қилган бирор нарса ўхшамади. Немислар киритган хар бир голдан кейин ташқаридан қараган инсонга шундай туюлаверардики, гўёки бразилияликлар баҳсни тезроқ якунланишини истаётгандек. Таблода 3:0 порлаб тургандан кейин ортиқ хеч кимда Бразилиянинг мўжиза кўрсатишига ишонч қолмаганди. Якуний хисоб - 7:1, немислар фойдасига. Мазкур қарама-қаршиликда ўзининг иккинчи ёшлигини ўтказаётган Мирослав Клозе хам 1 та гол киритади ва умумий 16 та гол билан мундиаллар тарихидаги энг яхши тўпурарга айланиб олади. Хуллас, учрашувни бир амаллаб тугатиб олган 5 карра жахон чемпионларида буёғига сўзлаш учун бир сўз, гапириш учун бир жумла қолмаганди. 

Чуқур депрессия таъсир қилдими ёки яна бошқа бир сабаб бўлдими, ҳар холда 3-ўрин учун кечган беллашувда хам Бразилия терма жамоаси футболчилари умуман ўзларига ўхшамади ва натижада 3:0 йирик ҳисобида Нидерландияга шунчаки таслим бўлишди. Робин ван Перси, Дейли Блинд ва Жоржиньо Вейналдумлар Жулио Сезар дарвозасини ишғол қилди.



Шундай қилиб, Бразилия миллий терма жамоаси ўз тарихидаги энг даҳшатли ва ўта кетган омадсиз мунлиални ана шу кўринишда якунлайди. Луис Фелипе Сколари истеъфога чиқади. Бир қатор ёши катта футболчилар терма жамоадаги фаолиятини якунлайди. Бироқ бирданига ҳаммаси яхши бўлиб кетмади. Бу жамоа ҳамон аввалги даражасига қайта олмади. 10 йилдан бери "пентакампеонлар" бизга қайта қуриш босқичида қолиб кетгандек туюлмоқда. Шундан сўнг ўтказилган икки Мундиалда улар ҳатто ярим финалга қадар ҳам етиб кела олмади. Юзлаб юлдузларга эга терма жамоани яхлит бир механизм остида бирлаштириш, терма қонига бирор услубни сингдириш лозим. Сабаби, замонавий футболда ҳамма нарса маҳоратнинг ўзи билан ҳал бўлмаяпти. Агар ҳаммаси шу тарзда давом этса, Бразилия миллий терма жамоасини ҳали анча вақт фақатгина 5 карра Жахон чемпиони, деб эсга олиб юраверамиз. 


 

Ҳумоюнмирзо Эргашев мақоласи