Германия болалар футболида мураббий сифатида фаолият олиб бораётган ватандошимиз борлигини биласизми? SPORTS.uz Сарвар Халилов билан боғланди! (Катта интервю)

Германия футболи ҳар доим ўзининг профессионаллиги билан ажралиб турган. Эътиборлиси шундаки, Берлин шаҳридаги болалар футбол академияларидан бирида ватандошимиз Сарвар Халилов фаолият олиб бормоқда. Бугун, SPORTS.uz бу инсонни футбол ишқибозлари билан таништиради.

- Аввало қаерда ва қандай оилада таваллуд топгансиз?

"Қашқадарё вилоятининг Китоб туманида, 1979 йилда дунёга келганман. Онам - педагог. Дадам - жисмоний тарбия институтининг волейбол йўналишида таҳсил олганлар. Зиёлилар оиласида дунёга келганман".

- Футбол билан профессионал тарзда шуғулланганмисиз? Қачондан бери мураббийлик қиласиз?

"Профессионал тарзда футбол билан шуғулланмаганман. Афсуски, болалигим 90 йилларга тўғри келган. У пайтлари кўплаб бошқа факторлар сабабли спорт билан эркин шуғулланишнинг имкони бўлмаган. Кейинчалик, Россияга кўчиб кетдим. Ўша ерда Калининград вилояти биринчилигида тўп сурганман. 2017 йилдан бери мураббийлик қилиб келяпман".

- Қашқадарёдан Берлингача йўлни қандай қилиб босиб ўтдингиз?

"Очиғи, бу ерга айнан футбол мураббийи бўлиш мақсадида келганман. 2000 йилларда футбол соҳасида фаолият олиб бораман деб ўз-ўзимга ваъда бердим. Ўша йиллари Германияда таҳсил олаётган бир дўстим бўларди. Ундан барча керакли маълумотларни олгач, тайёрланишни бошладим. 2016 йилда? аввалига Швецияга кўчиб келдим. Орадан 6 ой ўтгач, Германияга йўл олдим. 2017 йилдан бошлаб футбол мураббийлари курслари бўйича "AUSBILDUNG"да (Германияда бирор касбга тайёрлаш тизими) ўқий бошладим".

- Бугунги кунда қайси ёш тоифасидаги болаларга футбол сабоқларини бериб келмоқдасиз?

"Ҳозирда "CC Borsigwalde" Берлинда U12 жамоасида бош мураббий, U15 жамоасида ёрдамчи мураббий сифатида фаолият юритиб келмоқдаман".

- Ишингиз ҳақида батафсил сўзлаб берсангиз.

Ишимдан лаззат оламан. Ҳозир болаларнинг индивидуал маҳоратини ошириш бирламчи вазифам ҳисобланади. Шунингдек, жамоавий ўйинга осон қўшилиб кетиши учун уларга назарий билим ҳам бериб келяпман. Бизда турнирлар кўп. Берлин биринчилигининг ўзида деярли ҳар ҳафта бир ёки икки бор майдонга тушамиз. Бундан ташқари, бўш кунларда бошқа клуб ёшлари билан ўртоқлик ўйинлари ташкил этиб тураман. Айни дамда, "DFB" ва "B" лицензияси учун ўқув курсида таҳсил оляпман".

- Сиз ўзбек ва немис футболидаги фарқни кўргансиз. Айтингчи, бизнинг футболдаги энг катта муаммо нимада?

"Тўғриси, фарқ жуда катта. Бу ҳақда ортиқча тўхталиб ўтирмоқчи эмасман. Бугунги ўзбек футболининг ҳолати ачинарли. Ҳатто, йиғлагулик даражада дейиш мумкин. Қилиниши керак бўлган ишлар жуда кўп. Кимдир Германиядаги пулни важ қилиб кўрсатиши мумкин, аммо ишонинг, оддий элементар машғулотлар орқали ҳам яхши натижаларга эришиш мумкин. Қандайдир қиммат техника бўлиши шарт эмас. Шунчаки, болалар футболидаги мураббийлар ўз ишига профессионал ёндашса бўлгани".

- Неча йлдан бери Германиядасиз? Бизда болалар футболида қандай муаммолар бор деб ҳисоблайсиз?

"Очиғи, Ўзбекистонда болалар футболи учун имкониятлар фақатгина Тошкент шаҳрида бордек таассурот қолдирмоқда. Вилоят марказларида ҳам шароит бор, бироқ футбол чека-чека қишлоқларга етиб бормаган. Туманларда яшаётган юз минглаб болаларда футбол билан шуғулланиш имкони йўқ. Ҳозирги кунда Германияда 6 дан 11 ёшгача бўлган ўғил болаларнинг ҳар учинчиси футбол билан мунтазам шуғулланади, бу курсаткич бизда қандай? Билмадим, аммо футбол бу энг кам ҳаражат талаб этиладиган спорт турларидан бири. Агар шуни ҳам ҳеч йўқ ўрта савияда ташкил эта олмасак, бизда ривожланиш ҳеч қачон бўлмайди".

- Бугунги авлод ўзбек футболчилари ичида иқтидори билан "ёриб" чиқишга қодирлари тобора камайиб кетаётгандек...

"Пулни рўкач қиладиган одам фақатгина ҳаваскор бўлиши аниқ. Мустакил бўлганимизга 30 йил бўлди. Бирорта туманда футбол майдони қурилиб, ўша ҳудудда яшовчи болаларнинг мунтазам шуғулланишига шароит яратишга бўлган ҳаракатни кўрдингизми? Мисол тарикасида яқинда Свен Крамер ва Кай Хаверц футболдаги илк қадамини ташлаган кичик провинциал клубларга бордим. 13 минг аҳолиси бор кичик шаҳарчада 2 та футбол мактаби ва 7 та стадион бор, бундай мисолларни кўплаб келтириш мумкин. Албатта, мен Ўзбекистонда Германиядагидек шароитни яратиш имконсиз эканлигини биламан, лекин лоақал футбол ривожи учун нима килишимиз керак, деб ўзига савол берадиган жонкуяр, ўз ишининг устаси бўлган интилувчан функционерлар йўқ.

Афсуски, ҳозирги ёшлар орасида ёриб чиқадиганларини кўрганим йўқ. Лекин бу биздаги болалардан жаҳон даражасидаги футболчилар чиқмайди, дегани эмас, футболимиз "перезагрузка"га анчадан бери муҳтож. Аввало, кучли мутахассислар керак, "галочка" учун ишлайдиган ғоясиз ходимлардан эса воз кечиш шарт. Футболимиз бошқарувини оқни оқ, қорани қора дейдиган одамга топшириш лозим.

Қўшимча қиладиган бўлсам, мен кўрган ёшлардан Фаррух Икромовнинг потенциали жуда юқори. Тўғри режа асосида ўз устида ишласа, бемалол ёриб чиқа олишига шубҳам йўқ".

- Сўнгги йилларда ўзбек футболида бироз пасайиш кузатилгандек туюлмаяптими?

"Албатта, болалар футболи ҳақида айтадиган бўлсак, энг аввало ёш тоифасига қараб ягона регламент керак деб ҳисоблайман. Яна бир жиҳати, мисол учун Бундеслигадаги бирор клубнинг U15 жамоасидан бошлаб мураббийлар штабига қарасангиз, болалар билан ишлайдиган жисмоний тайёргарликка жавоб берувчи, ўйинни таҳлил қилувчи, ақлий қарорларга масъул ҳамда ўйинчиларнинг майдондаги позициясига қараб яна бир нечта индивидуал шуғулланадиган мураббийлар бор. Бизнинг клубларимизни ичкаридан билмайман, шунинг учун жамоалардаги ҳолат ҳақида аниқ гапиришим бироз қийинроқ".

- Яқин келажакдаги режаларингиз қандай?

"Ҳозирча илмий томондан ўрганишим керак бўлган нарсалар жуда кўп. Бир кун келиб, албатта ватанга қайтаман. Режаларим оддийликдан мукаммалликка секин-аста қадам ташлаш. Шунингдек, ўз устимда ишлашни давом эттириш".

Яҳёхўжа Улуғхўжаев суҳбатлашди.